إيضاح الأنباء في تعيين مولد خاتم الأنبياء و مقتل سيّد الشهداء(ع) - صفحه 244

باز در ارشاد فرموده ۱ و او و شيخ طوسى در مقنعه و تهذيب دوشنبه را معيّن كرده اند . ۲ و از آنچه ذكر كرديم معلوم شد كه مشهور نسبت به سال، شصت و يكم است و نسبت به روز ، روز جمعه است و اشخاصى كه روز شنبه دانسته اند يا ترديد كرده اند ميانه جمعه و شنبه ، در حقيقت از بابت تمام يا ناقص بودن ذى حجّه است و اگر غرّه محرّم معيّن شود نزاع برطرف خواهد شد .

فصل چهارم

چون ابو الفرج تمسّك جسته به استخراج از زيجات و به استعانت آن خواسته است كه جمعه بودن عاشورا را ثابت نمايد ، باب ايراد را هم از روى زيجات بر روى خود مفتوح داشته . چنانچه اعتضاد السلطنه در حاشيه مقاتل الطالبيّين گويد كه :
عاشوراى سنه 61 (شصت و يك) روز چهارشنبه است و اگر سال شصتم را سال شهادت گيريم ، روز عاشورا جمعه خواهد بود . و قول ابو الفرج كه عاشوراى سال شصت و يكم را جمعه دانسته متناقض است و گفته كه ترديد ميانه جمعه و شنبه نيز صحيح است و تفصيل را حواله كرده است به نمره چهارم روزنامه علميّه كه در محرّم سنه 1281 طبع شده . ۳
مؤلّف گويد : نمره روزنامه به نظر نرسيده ، ولى آنچه بيان نموده صحيح است و تفصيل آن بيايد . ولى شاهزاده مزبور به صاحب مناقب و عوالم نسبت داده كه آنها نيز نظير كلام ابو الفرج را گفته اند از استناد به استخراج و فرقى كه گذاشته ، اين است كه آن دو بزرگوار، سال شصتم را سال واقعه دانسته اند، بر خلاف ابو الفرج ، و كلام او متناقض خواهد بود نه كلام آنها .
و من مى گويم: اگر مقصود از مناقب ، مناقب ابن شهرآشوب است ، در كلام او ابدا ذكرى از اين مطلب نيست و نسخ متعدّده چاپى و غير چاپى از آن حاضر است . و صاحب عوالم قناعت كرده است به نقل كلام ابو الفرج به همان نحوى كه ما ذكر

1.الإرشاد ، ج ۲ ، ص ۸۴ .

2.المقنعة ، ص ۴۶۷ ؛ التهذيب ، ج ۶ ، ص ۴۲ .

3.مقاتل الطالبيّين ، ص ۵۱ .

صفحه از 259