ذى حجّه از سنه شصت و محرّم از سنه شصت و يك ياد كرده، بر حسب استخراج با سال پنجاه و نهم و شصتم مطابق است نه با سال شصتم و شصت و يكم .
و تفاوتى كه هست فقط در ماه شعبان است كه بنا به فرموده مفيد ، بايد ماه رجب تمام و غرّه شعبان چهارشنبه باشد و بر حسب استخراج غرّه شعبان سه شنبه و جمعه چهارم. و صاحب حبيب السير نيز روز جمعه چهارم شعبان را روز ورود حضرت سيّدالشهدا بر مكّه ياد كرده و تفاوت در غرّه يك ماه ـ آن هم به يك روز ـ سهل امرى است . ^۱
پس از اين تطابق و توافق، مظنون آن است كه سال شهادت، همان سنه شصت هجريّه است و غرّه محرّم چهارشنبه و عاشورا جمعه است . و اختلاف در روز جمعه و شنبه مبنى است بر اختلاف در رؤيت هلال محرّم. و هلال در شب چهارشنبه بر حسب نجوم نيز ضعيف نمايد ، چنانچه گذشت . و به اين قرار، ايّام مذكوره در ماه رجب و شعبان و ذى حجّه ، يعنى روز خروج آن حضرت از مدينه و ورود به مكّه و شهادت جناب مسلم مطابق با استخراج شود و در اين مسئله عجبى نيست كه غالب مورّخين، سال شهادت را شصت و يك دانند، ولى روزهايى كه تعيين كرده اند، مطابق سنه پنجاه و نهم و شصتم باشد ؛ زيرا كه مأخذ كلام مورّخين غالبا راجع به يك دو نفر است و مأخذ كلام متأخرّين كلمات متقدّمين است .

فصل ششم

از آنچه ذكر كرديم معلوم شد كه قول به اين كه روز عاشورا دوشنبه بوده ، بى وجه صرف است و علاوه بر اين كه روايتى بر آن نيست ، درايت نيز مكذّب آن است . ولى ما محض براى تأكيد مدّعا متوجّه ذكر دليل اثبات و ردّ آن مى شويم و مى گوييم :
بعضى تمسّك جسته اند در اثبات اين كه روز عاشورا دوشنبه بوده به عبارت ؛ المقتول في يوم الإثنين يا المقتول في يوم الجمعة أو اثنين به عبارت ترديد كه در زيارت معروف به زيارت مفجعه وارد است و همچنين تمسّك مى توان كرد به عبارت ؛ بأبي