و در اين حديث ابدا ذكرى از اين نيست كه روز عاشورا چه روزى بوده يا اين كه روز دوشنبه بوده ؛ بلكه مى توان گفت كه روز دوشنبه و عاشورا را جدا جدا شمردن و هر يك را منحوس دانسته و هر كدام را علّتى جداگانه ذكر كردن، دليل اين است كه روز عاشورا دوشنبه نبوده . و اگر شهادت نيز در آن روز بودى، احقّ و اولى آن بود كه وقوع شهادت در آن روز را نيز ضميمه به وقوع رحلت در آن روز كرده و جهت شئامت را مؤكَّد فرمودى .
و ايضا مؤكِّد همين معنى است اخبارى كه در شئامت روز دوشنبه وارد شده و در باب اوّل ذكر گرديد كه همه آن اخبار با وجود ورود آن در بيان شئامت آن روز، خالى است از تعرّض بر وقوع شهادت نيز در آن روز .

فصل هفتم : در ذكر موضع شمس در روز عاشورا

1 . موضع شمس در دهم محرّم سنه شصت به طول كوفه موافق زيج هندى ، صفر درجه و سى و هشت دقيقه عقرب است .
2 . در عاشوراى سنه شصت و يك، نوزده درجه و بيست دقيقه ميزان است .
و در كتاب جام جم چون سال شهادت را سنه شصت و يك گرفته ، موضع شمس و ساير كواكب را نيز در عاشوراى همان سال بنا به استخراج ميرزا حسن منجّم ضبط كرده . هر كه خواهد رجوع نمايد .
و آنچه قابل تعرّض است ، اين است كه در جام جم گويد :
قدماى منجّمين، موضع شمس را در روز عاشورا ، بيست و يك درجه ميزان تشخيص داده اند ، ولى استخراج ميرزا حسن منجّم 19 درجه و 20 دقيقه ميزان است .
و در كتاب مقتل كه تأليف آن مؤخّر از تأليف جام جم است گويد كه :
موضع شمس 21 درجه ميزان است ؛ چنانچه استادان قديم به زيجات و منجّمين عهد خاقان مغفور فتحعلى شاه با زيج محمّد شاهى به دقّت تمام استخراج كرده اند ـ انتهى ـ .