3 / 12

حرص

۲۶۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :حسادت و تملّق روا نيست ، جز در جستجوى دانش . ^۱

۲۶۴.امام على عليه السلام :هركس شيفته دانش گردد ، به خويشتن نيكى كرده است . ^۲

3 / 13

استمرار

۲۶۵.امام على عليه السلام :دانش را به دست نياورد ، مگر كسى كه درس خود را ادامه دهد . ^۳

۲۶۶.امام على عليه السلام :هركس بسيار به درس و مباحثه علم بپردازد ، آنچه را فرا گرفته از ياد نبرد و آنچه را ندانسته فرا گيرد ^۴

ر . ك : ص 194 «بسنده نكردن به آنچه مى داند» / ص 195 «يارى جستن از خدا براى افزايش دانش».

3 / 14

شكيبايى

قرآن

«موسى به او [خضر] گفت : آيا به دنبال تو بيايم تا آنكه از بينشى كه آموخته شده اى براى رشدم به من

۲۶۲.امام كاظم عليه السلام :اى هشام! مسيح به حواريّون خود فرمود : . . . اگر چراغى را كه با قير مى سوزد در شبى تاريك بيابيد ، از پرتو آن روشنى مى گيريد و بوى بدش ، مانع استفاده شما نمى شود؛ همين گونه سزاست كه حكمت را از هركس كه پيش او يافتيد ، بگيريد و بى علاقگى او مانع شما نشود . ^۱

بيان:

در احاديث اين بخش بر پذيرش حق و فراگيرى حكمت و علم از هر كس ـ حتى مشركان ـ تأكيد شده است؛ در حالى كه در احاديث سابق در فصل «انتخاب آموزگار شايسته» براى معلّم شرطهايى بيان شده بود . در جمع ميان اين احاديث بايد گفت پذيرفتن حق از هر كس ، منافاتى با انتخاب معلّم صالح ندارد؛ زيرا پذيرش حق ، شرط ندارد امّا انتخاب معلّم رسمى داراى شرط است . زيرا روحيه معلّم و اخلاقش در تربيت وپرورش متعلّم نقش اساسى دارد . از اين رو معلّم بايد داراى اخلاق نيكو باشد؛ چون آموزش با پرورش همراه است . افزون بر اينكه اگر معلّم ناصالح بوده و به علم خود عامل نباشد ، ممكن است در لابلاى مطالب صحيح ، مطالب نادرست را نيز القا كند ومتعلّم متوجه آن نشود و يا حتى آنگاه كه مطلب درستى را كه خود بدان عامل نيست بيان مى كند ، اين حالت به متعلّم نيز سرايت كند ؛ در حالى كه اين آفات در تعلّم موردى و پذيرش حقّ از فرد ناصالحى كه معلّم رسمى انسان نيست، وجود ندارد .