3 . تعلّم حرام
هر دانشى كه فساد بيافريند و براى فرد و يا جامعه زيانبار باشد ، تعلّم آن از نظر اسلام حرام است؛ مانند سحر ، كهانت و نجوم بهمعناى نادرست آن كه در زمانهاى گذشته رواج داشته است . همچنين است علومى كه در جهت تهاجم فرهنگى و ترويج فساد باشد و يا موجب ساخت سلاحهاى كشتار جمعى گردد جز آن كه براى دفاع و مقاصد صلح آميز باشد .
4 . تعلّم مكروه
تعلّم دانشى كه مقدمه فساد نيست اما سودى نيز در برندارد ـ مانند علم انساب ـ اگر مستقلاً مورد ارزيابى قرار گيرد ، مباح است؛ ولى اگر از نظر اينكه موجب تضييع عمر مىگردد و انسان را از مقصد دور مىكند، يادگيرى آن لغو و مذموم و مكروه به شمار مىآيد و به موجب آيه كريمه در توصيف مؤمنان «و آنان كه از بيهوده كارى روى گرداناند» ۱ ، مؤمن بايد از آن اجتناب كند .
5 . تعلّم مباح
علومى كه در خدمت جامعهاند ، تعلّم آنها اگر با قصد قربت و خدمت باشد مستحب و اگر صرفا براى گذران زندگى و منافع مادى باشد ، مباح است جز علوم اسلامى كه تعلّم آنها براى انگيزههاى غير الهى بشدّت مورد نكوهش قرار گرفته است .
