5 . اخلاق شايسته از بركات نور علم

يكى از آثار حقيقت نورانى علم ، خود سازى و صفات پسنديده است . اين ويژگى در روايات فراوانى مورد توجه قرار گرفته است ؛ به گفته امام على عليه‏السلام :

۰. «هر اندازه دانش انسان افزون گردد توجّه وى نسبت به نفس خود بيشتر گردد و در رياضت و اصلاح آن كوشش بيشترى مبذول كند» ^۱ .

6 . جداناپذيرى جوهر علم از عمل شايسته

يكى از ويژگيهاى برجسته نور علم كه در روايات فراوانى مورد تاكيد قرار گرفته ، عمل صالح است ^۲ . از نظر اين احاديث عمل شايسته ثمره علم است و بدون عمل ، چراغ علم در وجود انسان خاموش مى‏شود .

راه كسب نور علم

در اين كتاب ملاحظه خواهيد كرد كه مبدأ علوم رسمى ، حسّ
وعقل و راه تحصيل آن تعليم وتعلّم است و مبدأ نور علم ، قلب است . اما اين علم آموختنى نيست و راه تحصيل آن در گام نخست زدودن موانع و در گام دوم فراهم ساختن زمينه‏هاى پيدايش آن است .
نور علم ريشه در فطرت انسان دارد و تحصيل آن به معناى فراهم ساختن شرايط شكوفايى فطرت است كه در اين حالت ، علم خود آشكار مى‏گردد : «دانش در دلهاى شما سرشته است ، به آداب روحانيان متادِّب شويد تا برايتان آشكار گردد» ^۳ .
نقشِ محصِّل در تحصيل نور علم ، تنها فراهم ساختن زمينه پيدايش آن است و گرنه فروغ نور علم هديه‏اى است الهى به انسانهاى شايسته كه از عالم غيب سرچشمه مى‏گيرد و كانون جان را روشن مى‏سازد : «دانش ، نور و پرتوى است كه خدا در دلهاى دوستانش مى‏تاباند» ^۴ .
نكته قابل توجه اين كه هر چند نور علم قابل تعليم و تعلّم نيست اما بى‏ترديد مقدمات آن نياز به تعليم و تعلّم دارد و واجب‏ترين وظيفه انبياى الهى و اوصيا و وارثان آنان ـ يعنى عالمان ربّانى ـ همين است و آنچه در آداب تعليم وتعلّم وعالم واحكام تعلّم در اين كتاب آمده در اين باب است . اميد آن كه استادان و دانشجويان در همه رشته‏هاى علمى با رعايت اين آداب به نور علم دست يابند .