مي‌توان در جمع‌بندي «المؤمن شکور عند الرخاء» چنين گفت: مؤمن به هنگام آسايش و راحتي، با شناخت و اشراف کاملي که بر اين موقعيت به عنوان يک نعمت پيدا ميکند و همچنين با شناخت منعم و اداي حقوقي که به خاطر آن بر گردن اوست، شکر خدا را به جا ميآورد، که البته در پي آن نيز به آسايش و آرامش و رضامنديِ پايدار دست مييابد.

موقعيت چهارم: روزي الهي

رزق و روزي يکي از نيازهاي اساسي انسان است. به همين خاطر هميشه نگراني جهت چگونگي تأمين آن براي او وجود دارد؛ آيا روزيش در آينده فراهم خواهد بود؟ آيا آنچه ميخواهد و آنطور که ميپسندد برايش فراهم ميشود ؟ و ...
انسان بايد بداند که خداوند در امر روزي هميشه آنگونه که ما ميخواهيم عمل نميکند. خدا آنچه که خود مصلحت ميداند، انجام ميدهد و از همين روست که در جايي که احتمال طغيان از سوي بندهاش بدهد، در حق او لطف کرده و از اين عنايت صرف نظر ميکند. در قرآن کريم در تأييد اين مطلب چنين مي‌خوانيم:
وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَ لکنْ ينَزِّلُ بِقَدَرٍ ما يشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبيرٌ بَصير (شوري: آيه 27) ؛ و اگر خداوند روزي را براي بندهاش گسترش دهد، حتما او بر روي زمين فساد ميکند؛ اما خدا به اندازه اي که ميخواهد نازل ميکند، همانا او نسبت به بندگانش آگاه است.(
از طرفي، اين روزي، به صورت يکجا فرستاده نميشود، بلکه خداوند روزي هر کس را روز به روز ميدهد. حضرت رسول الله صلّي الله عليه و آله و سلّم خطاب به امام علي عليه السلام ميفرمايد:
يا عَلِي لَا تَهْتَمَّ لِرِزْقِ غَدٍ فَإِنَّ کلَّ غَدٍ يأْتِي بِرِزْقِه .اندوه روزي فردا را مخور که هر فردايي، روزي آن فرا ميرسد (تحف العقول:‌ ص۱۳).
به خاطر اين قوانين الهي است که براي هر انساني اين نگرانيها در تأمين روزي وجود دارد. در واقع، اين قوانين، ايراد و مشکلي ندارند، بلکه اين انسان است که بايد نوع تفکر خود را در رابطه با قانون کسب روزي (کسب روزي يکجا و طبق خواسته خويش) اصلاح کند و خود را نسبت به پذيرش اين واقعيت مجاب نمايد. سؤالي که در اينجا پيش ميآيد، اين است که اگر انسان بخواهد دچار اين نگراني نشود، چه واکنشي در اين موقعيت بايد داشته باشد؟

واکنش: قناعت

واکنشي که امام صادق عليه السلام در اين موقعيت آن را يکي از خصلتهاي مؤمن دانسته، قناعت است. ابتدا به بررسي معناي لغوي اين مفهوم ميپردازيم تا روشن شود قناعت چيست و چه