مقابل مي‌شنيد، فوراً تأييد مي‌کرد و مي‌فرمود: «صدقتَ» ( التوحيد: ص429)، وگاهي مي‌فرمود:
الآن جئتَ بالنصفة.اکنون، کلام به انصاف راندي ( الاحتجاج: ج۲ ص۴۲۶).
و بدين ‌وسيله، شخص را ترغيب مي‌کرد سئوالاتش را ادامه دهد.

فنون جدال واحتجاج ^۱

منظور از فن، شگردها، روشها و ابزاري است که ما را در رسيدن به نتيجه مطلوب، راهنمايي مي‌کند. از آنجا که هرکاري، فن خاص خود را دارد، جدل و احتجاج نيز از اين امر مستثني نيست و فنون خاصي دارد که رعايت اين فنون در پيشبرد مقاصد علمي و عقيدتي جدال، مفيد و مؤثر است.

1. به دست آوردن مباني طرف مقابل

لازم است مناظره‌کننده، مباني طرف مقابل را به‌ دست آورد و براساس آن وارد بحث و مناظره شود. در جلسه مناظره امام رضا( با مخالفين، جاثليق به امام عليه السلام مي‌گويد:
چطور با کسي بحث کنم که با من به کتابي استدلال مي‌کند که من منکر آن هستم؛ و به پيامبري استدلال مي‌کند که به آن ايمان ندارم؟
امام رضا( فرمود:
اي مسيحي! اگر با انجيل تو، بر تو استدلال کنم، به آن اقرار مي‌کني؟ جاثليق گفت: آري، علي‌رغم ميلم، بدان اقرار مي‌کنم ( الاحتجاج: ج۲ ص۴۲۰).
بنابراين امام رضا(، با هر گروه از مخالفان، بر اساس مباني خودشان مناظره ميکرد و در واقع اين‌گونه مناظره، هنر مناظره‌کننده را ميرساند.

2. استفاده بجا از مباني طرف مقابل

يکي از فنون احتجاج، اين است که فرد محاجه‌کننده، براي اثبات باطل بودن نظر طرف مقابل، از مباني خود او استفاده ‌کند و به کمک آن مطالب، عقايد او را به کلي محکوم و باطل کند. امام رضا( در مناظره با مسيحي فرمود:
اي مسيحي! سوگند به خدا، ما به عيسي( که به محمد ايمان داشت، ايمان داريم و بر عيساي شما، ايرادي نمي‌گيريم جز آنکه، نماز و روزه‌اش کم ‌بود. نصراني گفت: سوگند به