بخل و آسايش انسان

منيره اشراقي ^۱

(با راهنمايي حجت الاسلام عباس پسنديده) ^۲

چکيده:

امام صادق عليه السلام ميفرمايد: ليست لبخيل راحة. دو مؤلفه مطرح در اين حديث، يعني «بخل» و «فقدان آسايش» رابطهاي غير مستقيم باهم دارند؛ افزايش بخل، باعث کاهش آسايش ميشود. پژوهش حاضر به چرايي و چگونگي اين رابطه، با کمک احاديث ديگر ميپردازد. بدين منظور خانواده حديث، جمعآوري گرديده، سپس به تجزيه و تحليل روايات پرداخته، در پايان مشخص شده است که بخل از چند جهت، فقدان آسايش را در پي خواهد داشت.

کليد واژه‌ها:‌ بخل، بخيل، آسايش، فقدان آسايش. اخلاق اسلامي.

درآمد

قال رسول الله صلّي الله عليه و آله و سلّم:
إنّما بُعِثْتُ لاُتَمِّمَ مَكارِمَ الأخْلاقِ.من، در حقيقت، براى اين برانگيخته شدهام كه مكارم اخلاق را به كمال رسانم (ميزان الحکمه: ج۳ ص۴۷۱، ش ۵۲۶۱).
اهميت و نقش مکارم اخلاق در تعالي معنوي انسانها بر کسي پوشيده نيست. همچنان که رسول گرامي اسلام( هدف از بعثت خويش را تتميم مکارم اخلاق معرفي مينمايند، و اولياء گرامي اسلام نيز، براي آنکه پيروان خويش را به راه خودسازي و تزکيه نفس سوق دهند، ايشان