بخل و آسايش انسان - صفحه 118

راحتي از اين با ارزشتر وجود دارد؟! امام باقر عليه السلام در حديث ديگري اشاره دارند به اينکه صله رحم، خلق و خو را نيکو، دست را بخشنده، جان را پاکيزه ميگرداند (همان: ش7044). ۱
در واقع برقراري پيوند خويشاوندي، نه تنها رذائل اخلاقي را از قلب و روح ما ميزدايد، بلکه جان ما را با فضايل اخلاقي مزيّن ميسازد، و براي ما حسن خلق و کرم و بخشندگي و پاکي را به ارمغان ميآورد، و چه چيزي مهمتر از اينکه رذايل اخلاقي از ما دور شود، و متصف به صفات پسنديده شويم، و اينها همگي موجب آسايش و راحتي انسان در زندگي دنيا و آخرتند، و حتي بالاتر از آن، موجبات سعادت انساني را فراهم ميسازند.
هر انساني، به آبرو، عزّت، شرافت، دوست و صله رحم نياز دارد، و به سبب آنها به آسايش و راحتي اجتماعي دست مييابد، امّا انسان بخيل به سبب بخلش، بسياري از اين عوامل را از دست ميدهد و با از دست دادن آنها، ننگ و عار و ذلّت و بيآبرويي و سب و دشنام و حقارت و ... نصيبش ميشود. اين عوامل، موجبات فشار روحي و جسمي را براي او فراهم ميسازد، و به او فشارهاي زيادي وارد ميشود، و همين فشار و تنگناها، موجب عدم آسايش و راحتي او از زندگي ميشود.

3) ابعاد الهي:

پيامبر اکرم صلّي الله عليه و آله و سلّم ميفرمايند:
البخيل بعيدٌ من الناس، قريبٌ من النار.بخيل، از خدا و مردم دور است، و به آتش نزديک (ميزان الحکمه: ج۱ ص۴۴۲ ش۱۵۹۵).
اين حديث، بيان ميکند که انسان بخيل در دنيا، نه تنها از محبّت و پشتيباني مردم محروم ميشود، بلکه قلب و روحش به سبب خو گرفتن با اين رذيله اخلاقي، از خدا دور ميشود و از رحمت الهي محروم ميگردد، و نصيبي جز آتش نخواهد داشت. همين فراموش کردن ياد خدا در زندگي، باعث دوري از خدا شده و دوري از آسايش را براي او فراهم ميسازد. اين آسايش نداشتن، به عالم آخرت هم کشيده خواهد شد و نصيبي جز نزديکي آتش و غضب الهي ندارد. بنابراين بر اساس اين روايت، آنچه سبب آسايش نداشتن بخيل ميشود، دور بودن از خدا و فراموش کردن ذکر و ياد اوست، که در واقع عامل آرامش دل و روح انساني است. در قرآن کريم بيان شده:
الذين آمنوا و تطمئن قلوبُهم بِذکرِ الله تطمئن القلوب (رعد: آيه 28).

1.. صلة الأرحام تحسّن الخلق و تُسمّح الکف و تطيّب النفس و تزيد في الرزق ... .

صفحه از 119