روانشناسي رنگها در قرآن و حديث - صفحه 122

فصول سال، حاوي رنگهاي مختلف است، و رنگهاي مختلف گياهان، نشانههايي است براي خردمندان:
ألَم تَرَ أَنَّ اللهَ أَنزَلَ مِنَ السّماءِ ماءً فَسَلَکَهُ فَيَنابيعَ في الأرضِ ثُمَّ يَخرُجُ بِه زَرعاً مُختَلِفاً أَلوانُهُ ثُمَّ يَهيجُ فَتَريهُ مُصفَرّاَ ثُمَّ يَجعَلُهُ حُطاماً إنَّ في ذلکَ لَذِکري لِاولي الألباب (زمر: آيه 21) ؛ نميبيني که خداوند آب باران را از آسمان فرو فرستاد، و نهرها را در روي زمين جاري کرد، و بعد انواع گياهان، به رنگهاي مختلف را به اين وسيله روياند، و بعد از اين‌که سبز و خرّم شد، آن را ميبيني که زرد شده است. آنگاه خداوند آن را چوب و علف خشک ميگرداند؛ همانا در آن، صاحبان عقل متذکّر شوند.
رنگارنگي، در خوراکيها، خوردنشان را لذّتبخشتر ميکند:
...فَأَخرَجنا به ثَمَراتٍ مُختَلِفاً أَلوانُها... (فاطر: آيه 27) ؛ ... سپس به واسطه باران، ميوههاي رنگارنگ را خارج کرديم ...
با وجود اينکه آب باران يکي است، اگر مقتضاي بيرون آمدن ميوهها همين باران بود، بايد همه ميوهها به يک رنگ باشند. پس همين اختلاف رنگها، دليلي بر تدبير الهي، در اين رنگ‌آميزي است ( تفسير الميزان: ج17 ص62).
علاوه بر اين، از ويژگيهاي برخي گياهان اين است که در رنگآميزي اشياء کاربرد دارند، و اين نشان از اهميت رنگها نزد خالق هستي است. دگرگوني زبانها و رنگهاي مردم نيز، آيتي براي دانشمندان دانسته شده است:
وَ مِن آياتِه خَلقُ السَّمواتِ و الأرضِ واختِلافِ ألسِنَتِکم وَألوانِکُم إِنَّ في ذلکَ لَاياتٍ لِلعالمين (روم: آيه 22) ؛ و يکي از نشانههاي قدرت الهي، خلقت آسمانها و زمين و اختلافِ زبانها و گويشها و اختلاف در رنگ پوست مردم است. همانا در اين موارد، نشانههايي براي دانشمندان آشکار است.
اين ناهمگوني شکلهاي مردم، يا اختلاف در رنگ و زبانشان، طبق فرمايش امام صادق عليه السلام در کتاب توحيد مفضّل، به دليل معاملاتي است که در ميان ايشان جريان دارد، و آنها بايد يکديگر را با آن ويژگيها بشناسند. همچنين به اعتقاد امام علي عليه السلام، رنگارنگي پرهاي طاووس، سبب بروز احساسي همچون «تکبّر» در وي ميشود. ايشان در خطبه 164 در نهج البلاغه ميفرمايند:
... کَأنَّهُ قِلعُ داريٍّ عَنَجَهُ نوتيُّهُ، يَختالُ بِأَلوانِه ... .گويا آن دُم، مانند بادبان کشتي است که کشتيبان، آن را از جانبي به جانبي ميگرداند، و او به رنگهايش تکبّر نموده، به خود مينازد.
اينگونه است که علم روانشناسي، امروزه ثابت کرده است که هر کدام از رنگها، نشانه يا درمان هستند، و ميتوانند در ايجاد جاذبه و دافعه، توازن و تعادل بين ذرّات عالَم، مؤثّر باشند. حتّي گاهي همين رنگها، رازِ دلِ خلايق را رو ميکنند، به گونهاي که علاقه هر شخص به

صفحه از 134