روانشناسي رنگها در قرآن و حديث - صفحه 123

رنگي خاص، حکايت از شخصيت دروني و ذوق او دارد. پس ما را بر آن ميدارند تا ازديدنِ اين همه نظم در خلقِ موجودات، فَتَبارک بر زبان جاري کنيم.
گفته شده است که رنگهاي روشن، شادي آفرين، و رنگهاي تيره، غمانگيز هستند. رنگ قرمز، تقويّت کننده و محرّک است. پزشکان قرون وسطي، نور قرمز را در معالجه آبله و سرخک و مخملک و بسياري از بيماريهاي پوستي به کار ميبستند. اين رنگ، اشتهاآور نيز است، و مناسب استفاده در وسايل آشپزخانه. روستائيان نيز به اين گونه رنگها بيشتر تمايل دارند.
رنگ سبز، آرامشدهنده و استراحت دهنده است، و شهرنشينان معمولاً رنگهاي سردي، مثل آبي و سبز را ميپسندند. رنگ زرد، بسياري از حشرات را دور ميکند و حال آنکه اکثر گلها، به جهت وجود رنگهاي مشتق از قرمز، جاذب حشراتي مانند زنبورند. قابل توجّه است که اگر اين گلها در دامنه تپهاي قرمز رنگ وجود داشته باشند، زنبورها به يقين در يافتنِ مسير خود به سمت گلها، دچار مشکل و اشتباه ميشوند!!
در بيمارستانهاي رواني، بيماران تندخو را تحت تأثير مداوم رنگ آبي، و بيماران مُنزَوي و
بي‌تحرک را، با رنگ زرد مداوا ميکنند که اين رنگ، يک نوع حالت محرک ذهني و هوشي نيز دارد، و شديداً موجب تقويت چشم است. خداوند اين رنگ را براي تسکين و آرامش ناراحتيها و خستگيها آفريده است؛ از اين روست که پزشکان، آن را براي اتاق بيمارانِ تبدار تجويز ميکنند (برگزيده از فصلنامه علمي پژوهشي دانشور: ش21 ؛ رنگ و تربيت: ص64).
طبق تحقيقات جامعهشناسي، در نهايت، رنگها نه تنها افراد را تحت تأثير خود قرار ميدهند، بلکه منجر به پيشرفت و يا رکود يک جامعه ميشوند (رنگ و تربيت: ص19). با انتخاب ناصحيح رنگ در مکان خود، و بهکارگيري نادرست آن در محيطهاي انساني، صدمات روحي شديدي بر انسان وارد خواهد آمد (همان: ص26). «اصلاح إملاءِ کودک با خطّ قرمز توسّط معلّم»، «چراغ قرمز هشدار دهنده براي رانندگان»، «سفيد بودن پاکت شير»، «رنگ آبي يا سبز روشن ديوارهاي کلاس درس يا کتابخانه براي مطالعه بهتر» و «استفاده از پوشش سفيد در عالم پزشکي و سبز براي بيماران»، همه و همه، مؤيّد اين مطلب است که يک ارتباط تنگاتنگ بين نظام خلقت انسان و طبيعت وجود دارد. ولي در دنيايي وراي اين طبيعت، «حقيقت» چيز ديگري است. حقيقتي که مولانا آن را اينگونه بيان ميکند:
ندارد رنگ آن عالم وليک از تابه ديده چو نور از جام رنگآميز اين سرخ و کبود آمد

رنگ آبي:

آنجا که خداوند متعال فرمود:
فالِقُ الإصباح و جَعَلَ الليلَ سَکَنا (انعام: آيه 96) ؛ خداست شکافنده پرده صبحگاهان، و او شب را براي آسايشِ خلق قرار داد.

صفحه از 134