بدين معنا که بعضي از حيوانات و انسانها نيز، مثل کوهها و ميوهها، داراي رنگهاي مختلف هستند؛ بعضي سفيد، بعضي سرخ، و بعضي سياهند و مختصر در اين سه رنگ هم نيستند (تفسير الميزان: ج17 ص65).
... لتعارفوا ... (حجرات: آيه 13) ؛ صرفاً به خاطر اينکه با اين اختلافِ رنگ و ...، مردم يکديگر را بهتر بشناسند.
در آياتي از قرآن کريم، تضادِّ بين رنگها، به عنوان نشانه قرار گرفته است:
... وَ کُلوا واشرَبوا حَتّي يَتَبيَّنَ لَکُمُ الأبيَضُ مِنَ الخَيطِ الأسوَدِ مِنَ الفَجر ... (بقره: آيه 187).
اين آيه، حکايت از اين دارد که خط سفيد و سياه، مرزي مشخّص است که ميتواند نشانه آشکاري از فجر، براي بندگان باشد. حتّي در آياتي، سياهي و سپيدي چهره انسانها در قيامت هم، علامت است:
يومَ تَبيَضُّ وُجوهٌ وَ تَسوَدُّ وُجُوهٌ فَأمّا الّذينَ اسوَدَّت وُجُوُهُهُم أَکَفَرتُم بَعدَ ايمانِکُم فَذُوقوا العذابَ بِما کُنتُم تَکفُرون وَ أمّا الّذين ابيَضَّت وُجوهُهم فَفي رَحمةِ اللهِِ هُم فيها خالِدون (آل عمران: آيات106و107) ؛ روزي بيايد که گروهي روسفيد و گروهي روسياهند. امّا سيه‌رويان را نکوهش ميکنند که چرا بعد از ايمان آوردن، باز کافر شديد. پس اکنون بچشيد عذاب خدا را. امّا روسفيدان در بهشت که محلّ رحمت خداست، درآيند و در آن، هميشه متنعّم ميباشند.
علامه طباطبايي، در تفسير الميزان، در ذيل اين آيه ميفرمايد:
چون مقام، مقام کفر و ناسپاسي در برابر نعمتهاي الهي است، و کفران نعمت هم خيانتي است که موجب انفعال و خجالت صاحبش ميشود، لذا خداي متعال در ذکر عذاب آخرتيِ اينگونه افراد، آن را که با خجالت و انفعال مناسب ميباشد، يادآوري نموده است، يعني از سياه شدن چهره گناهکاران نام برده است ـ که در دنيا هم سياه شدن چهره را کنايه از همين خجلت ميدانند ـ .
همچنين در طرف مقابل، که ثواب شاکرين را ذکر ميفرمايد، موضوع سفيد شدن چهره را تذکّر ميدهد، که آن هم مناسب با مقام شاکران است، همانطور که در دنيا نيز سفيدي چهره را، کنايه از خشنودي و راضي بودن ميدانند (تفسير الميزان: ج3 ص610).
به همين دليل، در دعايي که از أمير المؤمنين هنگام وضو گرفتن وارد شده است، ميخوانيم:
أللّهمَّ بَيِّض وَجهي يَومَ تَسوَدُّ فيهِ الوجوه و لا تُسَوَّد وَجهي يَومَ تبيَضُّ فيه الوُجوه.
که نشانه از همان بهجت و سرور و خوف و خجلت است. سفيد، روشنترين رنگها و نمادي از شادي و نشانهاي از صلح و صفا و تسليم، و کنايه از پاکي و بيآلايشي و فضيلت و بزرگواري است، و