روانشناسي رنگها در قرآن و حديث - صفحه 128

سياه، تيرهترين رنگها در مقابل سفيد، و نشانه هيبت و وقار، و شعار حزن و عزا ميباشد (دائرة المعارف تشيّع: ج9 ص193و451). همچنانکه در دعاي 49 صحيفه سجاديّه آمده است:
أَللّهُمَّ فَإنِّي أَتَقَرَّبُ إلَيکَ بِالمُحَمَّدِيَةِ الرَّفيعَة و العَلَويّةِ البَيضاءَ وَ أَتَوَجَّهُ إلَيکَ بِهِما أن تُعيذَني مِن شَرِّ کذا و کذا ... .همانا بهواسطه مقام رفيع پيامبرت و مقام سفيد و نوراني علي عليه السلام، به سوي تو نزديکي مي‌جويم، و به واسطه آن دو بزرگوار، به تو توجّه ميکنم؛ اينکه مرا پناه دهي از شرِّ بدي‌ها و ... .
تعبير به ولايت، يا درجه والاي حضرت أميرالمؤمنين، علي عليه السلام، کنايه از فضيلت و بزرگواري اوست. روزهاي15 و14 و13 در هر ماه را، ايّام البيض نامند؛ چون ماه در اين شبها، از اوّل تا آخر شب، طالع است (دايرة المعارف تشيّع: ج9 ص194 ؛ سفينة البحار: ج1 ص116).
در مورد رنگ سفيد، در سوره مبارکه صافّات، آيات45و46، آمده است:
يُطافُ عَلَيهم بِکَأسٍ مِن مَّعين بَيضاءَ لَذَّةً لِلّشاربين ؛ به معناي جام شرابي ذلال و صاف، که براي نوشندگان لذّتبخش است، و آن را بر بهشتيان دور ميچرخانند.
يا در مورد معجزات حضرت موسي، در سوره مبارکه شعراء، آيه 33، ذکر شده است:
وَ نَزَعَ يَدَهُ فَإذا هِيَ بَيضاءٌ للنّاظرين ؛ همه ديدند که دستش سفيد و تابان، از گريبان بيرون آمد.
اين ويژگي براي رنگ سفيد به اين دليل مطرح ميگردد که اشياء سفيد، در محيط، به خصوص در تاريکي، حکم منبع نوري را دارند که اطراف خود را روشن ميکنند ( آيين بهزيستي اسلام: ج2 ص88).
در جائي ديگر، برخلاف معاني سابق آمده است که يعقوب( از کثرت اندوه و حزن، از ديگران روي بگردانيد و گفت:
وَ تَوَلّي عَنهُم وَ قالَ يا أسَفي عَلي يُوسُفَ وَابيَضَّت عيناه مِنَ الحُزنِ فَهُوَ کظيم (يوسف: آيه 84) ؛ وا أَسَفا، بر فراق يوسف عزيزم! و از گريه و غم، چشمانش سفيد گشت.
همانطور که پيش از اين ذکر گرديد، اين رنگ، سمبل خلوص، عفّت، پارسايي، عصمت، بي‌گناهي و حقيقت، و مهمتر از همه، صلح و پايان جنگ ميباشد (رنگ و تربيت: ص87). استحبابِ پوشيدن لباس سفيد در نماز و همچنين پوشيدن لباسِ سفيدِ احرام در مراسم حج ، شايد به همين دليل باشد. و از طرف ديگر، امروزه ثابت شده است که رنگِ سفيدِ کفن، از شدّتِ نفرت و کراهت و حساسيّت روحيِ زندگان نسبت به اجساد مرده و بيجان، ميکاهد، و أثرات مطلوبي در روحِ خودِ ميّت دارد ( آيين بهزيستي اسلام2: ص155 و 156؛ سفينة البحار: ج1 ص116)، بهطوريکه در روايتي از حضرت رسول(، به انتخاب کفن سفيد براي مردگانمان و

صفحه از 134