تشكيل دهنده آن اعلام كرده است . براى نمونه ، پس از بحث درباره باور به خداى واحد و مدير و مالك هستى ^۱ و پيامبر او ، ^۲ و نيز امامت الهىِ جانشينان آن حضرت ، ^۳ از نورانيت شهرها با بودن ايشان ، سخن گفته است. ^۴

ب . وصف وضع موجود

كلينى پى برده بود كه اهل روزگارش ، در راه عمارت شهر جاهليت و راه هاى آن مى كوشند ، و پيش بينىِ اين كه آنان همه علم و موادّ آن را در شهر جاهلىِ خود نابود سازند، پذيرفته بود . ^۵ تا هنگام روزگار كلينى ، به موازات كوشش هاى اوصياى پيامبر صلى الله عليه و آله در راه تبيين مفاهيم آرمان شهر نبوى، جريان سياسىِ حاكم نيز با تابلوى آرمان هاى دينى ، از درون به تخريب بنيادهاى فكرىِ اين آرمان شهر مى پرداخت . از اين رو ، براى بعضى از باورمندان به ايده آرمان شهر دينى، اين توهّم ايجاد شده بود كه در درون شهر جاهلى اى كه ميان مردمش به ظاهر ، از آرمان هاى دينى سخن گفته مى شود ، نيز مى توان جاهلانه و به صرف پذيرش كلّىِ آرمان شهر دينى ، ره به سعادت برد و به تكيه بر استحسان و تقليد از پدران و گذشتگان و بزرگان ، بسنده كرد و تكليف شخصىِ «آگاهى جويى» را از گردن خود ساقط پنداشت . ^۶