كلينى در پاسخ به اين پرسش كه آيا اقامت در مقام جهل (شهر جاهلى) ، مجاز است يا خير ، به طور اصولى از ساختار تكوينىِ آرمان شهر سخن گفته است.

ج . ويژگى هاى تكوينىِ شهروندان در آرمان شهر دينى و پيامدهاى آن

در نگاه كلينى ، آن ها دو ويژگى اساسى دارند : يكى خرد و تعقّل ^۱ ، و ديگرى مسئوليت پذيرى . ^۲ اين دو ويژگى ، ايشان را از اصناف حيوانات جدا مى سازد ؛ چنان كه در واقعيت بيرونىِ اجتماعى خود نيز آن ها را مى توان در دو گروه ديد: شهروندان سالم و عاقل ^۳ و شهروندان بيمار و عليل . ^۴ تفاوت اساسى اين دو گروه از شهروندان ، در ويژگى مسئوليت پذيرى است. در مقام تكوين ، خداوند شهروندان گروه دوم (بيمار و عليل) را از مسئوليت ها بركنار داشته است ـ ^۵ چرا كه ايشان را به گونه اى آفريده كه تحمّل تحصيل و تعليم را ندارند ـ ؛ ^۶ اما براى آن كه بتوانند به زندگى خود ادامه دهند ، مسئوليت سرپرستى و تأمين نيازهاى آنان را نيز برعهده گروه اوّل نهاده است. ^۷
به حكم واقعيت هاى تاريخى ، همواره و در همه دوران هاى شناخته شده تاريخ زندگى بشر، شهروندان سالم و عاقل ، اكثريت جامعه را تشكيل داده اند و شهروندان بيمار و عليل ، در اقلّيت بوده اند. البته اگر اين قضيه به عكس بود ، به يقين ، امكان ادامه حيات فردى و جمعى بشر در زمين نيز از ميان مى رفت ، و اين ، با فلسفه خلقت