پاك كردن بدن با آن، به نماز بايستد يا اين كه طواف كند.
آب ، نه تنها شستشوى ظاهرى بدن را بر عهده دارد ، بلكه حالتى روحى و روانى در انسان ايجاد مى كند و به او تقدس مى بخشد و زمينه ورود به مكان هاى مقدّس و مذهبى را براى انسان فراهم مى كند. ۱
هوا نيز مانند آب ، يكى از عناصر حياتىِ زندگى انسان است ؛ عنصرى كه زندگى بدون آن ، حتّى لحظه اى هم امكان پذير نيست. اين عامل حياتى ، اطراف زمين را فراگرفته و ما اكسيژن مورد نياز خود را به وسيله تنفس ، از آن مى گيريم. در هوا ، مقدار زيادى اكسيژن وجود دارد و گياهان نيز پيوسته اين عنصر را تجديد مى كنند و نمى گذارند اين مادّه ، حتى از اندازه لازم كمتر شود. اين كه در قرآن آمده است: «وَ جَعَلْنَا السَّمَآءَ سَقْفًا مَّحْفُوظًا»۲ ، منظور از آسمان، جوّى است كه گرداگرد زمين را فرا گرفته، و بر اساس تحقيقات دانشمندان ، ضخامت آن ، صدها كيلومتر است . اين قشر ظاهراً لطيف ـ كه از هوا و گازها تشكيل شده ـ ، به قدرى محكم و پرمقاومت است كه هر موجود مزاحمى از بيرون به سوى زمين بيايد ، نابود مى شود و كره زمين را در برابر بمباران شبانه روزىِ سنگ هاى «شهاب» ـ كه از هر گلوله اى خطرناك ترند ـ حفظ مى كند. به علاوه ، اشعه آفتاب ـ كه داراى قسمت هاى مرگبارى است ـ به وسيله آنْ تصفيه مى شود و از نفوذ اشعه كشنده كيهانى ـ كه از بيرون جو، به سوى زمين سرازير است ـ جلوگيرى مى كند. در بيانات معصومان عليهم السلام از تأثير شگرف هوا بر جسم و جانْ سخن رفته و آثار مخصوص هواىِ هر فصل ، بيان شده است.
اما درباره اين كه محلّ اين بادها در كجاست؟ عَزرَمى مى گويد: نزد امام صادق عليهم السلام در حجر اسماعيل ، زير ناودان نشسته بوديم... به امام صادق عليه السلام گفتم : قربانت گردم!
1.براى ديدن اين احاديث ، به «باب تطهير» و «باب فضل الماء» مراجعه شود .
2.سوره انبياء ، آيه ۳۲.