نگاهي به طبيعت در احاديث "الكافي" - صفحه 419

خَيرُ الأعمالِ الحَرثُ تَزرَعُهُ فَيَأكُلُ مِنهُ البَرُّ وَ الفاجِرُ أمّا البَرُّ فَما أكَلَ مِن شَىْ ءٍ استَغفَرَ لَكَ وَ أمّا الفاجِرُ فَما أكَلَ مِنهُ مِن شَىْ ءٍ لَعَنَهُ وَ يَأكُلُ مِنهُ البَهائِمُ وَ الطَّيرُ ؛۱ بهترين كارها كشاورزى است؛ آن را مى كارى و نيكوكار و بدكار از آن مى خورند. نيكوكار مى خورد و برايت از خدا آمرزش مى طلبد ؛ امّا بدكار ، مى خورد و آنچه خورده، او را لعن و نفرين مى كند ، و چرندگان و پرندگان نيز از آن بهره مند مى شوند.
در حديثى از امام باقر يا امام صادق عليهماالسلام است كه مى فرمايند :
تَقُولُ إذا غَرَستَ أو زَرَعتَ وَ مَثَلُ :«كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِى السَّمَآءِ *۲تُؤتى اُكُلَها كُلَّ حينٍ بِإذنِ رَبِّهَا».۳
همچنين از درختكارانْ خواسته شده است كه در هنگام كشت درخت، ياد و نام خدا را بر زبان جارى كنند. ۴
در مورد نگهدارى از درخت نيز حديثى از امام صادق عليه السلام است كه مى فرمايد:
وَ خُلِقَ لَهُ الشَّجَرُ فَكُلِّفَ غَرسَها وَ سَقيَها و القِيامَ عَلَيها ؛۵خداوند ، درخت را براى انسان آفريد و بر او تكليف كرد كه آن را بكارد و آبيارى كند و بر نگهدارى آن تلاش ورزد.
در برخى از روايات ، آمده است كه قطع برخى از درختان ، مكروه است . مانند اين روايت كه عمّار بن موسى ، از امام صادق عليه السلام از قطع درخت سؤال مى كند و امام مى فرمايد : «اشكالى ندارد» . سپس ، سؤال را اختصاص به سدر مى دهد كه در مورد قطع درخت سدر ، چه حكمى دارد و امام مى فرمايد:

1.الفروع من الكافى، ج۵، ص ۲۶۰ . نظر علّامه مجلسى در مرآة العقول (ج۱۹، ص ۳۳۲) بر اين است كه حديث ، مرسل است.

2.سوره ابراهيم ، آيه ۲۴ ـ ۲۵ .

3.الفروع من الكافى، ج۵، ص ۲۶۳.

4.ر . ك : همان جا .

5.بحار الأنوار، ج۳، ص ۸۶.

صفحه از 434