حقيقت ايمان و كفر در« شرح اُصول الكافي » ازمنظر ملّا صالح مازندراني - صفحه 310

پيش تر گفتيم كه ابو حنيفه بر خلاف ديگر عالمان اهل سنّت ، ايمان را صرف اعتقاد قلبى مى داند .

ج . حقيقت ايمان در روايات ، از منظر ملّاصالح مازندرانى

ديدگاه ملّا صالح درباره مفهوم ايمان ، در شرح روايات بسيارى نمود پيدا كرده است. ما در اين گفتار، به شرح وى بر چند نمونه از احاديثى كه در آنها به تعريف ايمان پرداخته شده ، اشاره مى كنيم و سپس به تبيين ديدگاه وى مى پردازيم.
شارح در شرح نخستين روايت از باب «أنّ السكينة هى الإيمان» ، براى تبيين حقيقت ايمان به چند آيه استشهاد مى كند كه در آنها ايمان ، به «قلب» نسبت داده شده است . براى نمونه ، به اين آيات :
«[ولى] قلبش به ايمان اطمينان دارد» . ۱«و هنوز ايمان ، داخل دل هاى شما نشده است» . ۲«در دل اينهاست كه [خدا] ايمان را نوشته است» . ۳
از نگاه شارح، ظاهر اين آيات گواه بر آن است كه ايمان، امرى قلبى است و به ديگر سخن، جايگاه ايمان، قلب آدمى است. ۴ شارح در شرح چندين روايت نيز با توجه به مضمون روايت، ايمان را امرى قلبى معرّفى مى كند. از جمله در شرح روايتى از امام صادق عليه السلام ، كه فرموده است:
ايمان، چيزى است كه در قلب جاى مى گيرد و به سوى خدا مى كشاند و عمل نيز با انجام دادن عبادات و تسليم شدن در برابر دستورهاى خداوند ، آن را تصديق مى كند .۵

1.سوره نحل، آيه ۱۰۶.

2.سوره حجرات، آيه ۱۴.

3.سوره مجادله، آيه ۱۴.

4.شرح اُصول الكافى، ملّاصالح، ج۸، ص ۴۶ و ۷۶.

5.همان، ص ۸۰.

صفحه از 344