بدون اعتقاد خلاف . ۱
كفر از نگاه شهيد ثانى ، عبارت است از انكار ضروريات دين ؛ خواه انكار از روى عناد باشد ، خواه بر اساس اعتقاد ، و خواه به جهت استهزا و كوچك شمردن دين . ۲
از ميان فقهاى معاصر نيز، امام خمينى رحمه الله كفر را در مقابل اسلام دانسته ، «كافر» و «غيرمسلمان» را يك سان فرض كرده است . ۳
3 . مفهوم كفر در روايات ، از نگاه شارح
مرحوم ملاصالح در شرح خود ، با توجه به وجوهى كه روايات براى كفر بر شمرده اند ، به تبيين معناى كفر و انواع آن پرداخته است. وجوه كفر در روايات ، عبارت اند از: كفر جحود و انكار، كفر نعمت ، و كفرى كه بر اثر مخالفت با اوامر الهى به وجود مى آيد.
يك . كفر جحود
امام صادق عليه السلام اين وجه از كفر را دو قسم دانسته است:
و اما كفر جحود، همان انكار ربوبيت پروردگار است . و آن ، ديدگاه كسانى است كه مى گويند: خدايى نيست و بهشت و دوزخى وجود ندارد! و نيز ديدگاه گروهى از زنادقه است كه «دهرّيه» خوانده مى شوند و... . اما قسم دوم از كفر جحود، انكار همراه با شناخت و معرفت است ؛ بدان معنا كه منكر، چيزى را انكار كند كه حقّانيت آن را ثابت دانسته و درستىِ آن را دريافته است . خداوند در اين باره فرموده است«و از روى ظلم و برترى جويى ، آن [حق] را انكار كردند ؛ در حالى كه به درستىِ آن ، يقين يافته بودند».۴
1.انوار الملكوت فى شرح الياقوت ، ص ۵۷۷.
2.شرح لمعة، ج۹، ص ۳۳۴.
3.تحرير الوسيلة ، ج۳، ص ۳۱۳.
4.شرح اُصول الكافى ، ج۱۰، ص ۶۶.
