نفي برداشت تحريف از صحيحه هشام در « الكافي » - صفحه 197

ب . پاسخى مبتنى بر پژوهش در نُسَخ حديث

1 . نُسخى با عبارت «سبعة آلاف آية»

اين حديث ، در برخى نسخ الكافى و در بعضى منابع ديگر، با عبارت «سبعة آلاف آية» آمده است ، از جمله در منابع ذيل:
يك . در كتاب الوافى، به نقل از الكافى ، به صورت «سبعة آلاف آية» است . ۱ ظاهر از متن الوافى اين است كه عبارت مزبور در نسخه محدّث فيض از الكافى «سبعة آلاف آية» بود.
دو . در نسخه اى معتبر از الكافى، به صورت: «سبعة الأف آية» آمده است. ۲ اين نسخه ، از بهترين نسخ خطّى و صحيح الكافى به شمار مى آيد.
سه . نيز در نسخه منقّح و ممتاز ديگرى ۳ از الكافى، به صورت: «سبعة آلف آية» آمده

1.الوافى ، ج ۹ ، ص ۱۷۸۰ ، ح ۹۰۸۹.

2.ر. ك : صفحه ۷۸۴ از نسخه الكافى، شماره ۲۷۹ از نسخ خطى مسجد گوهرشاد، ج ۱ ، ص ۲۳۹ ، از فهرست كتاب خانه مسجد ، يا نسخه كپى آن به شماره ۴۶ با رمزنسخه «بر»، در پژوهشكده دار الحديث. توضيح: اين نسخه را از آغاز كتاب تا پايان كتاب الدعاء ، ص ۷۶۳ ، ملّا محمّد امين استرآبادى (قرن۱۱)، با همكارى مولانا عيسى الذرمارى تبريزى، تصحيح و مقابله كرده و گواهى اجازه به وى به خطّ مرحوم استرآبادى در پايان كتاب الإيمان و الكفر و پايان كتاب الدعاء چنين آمده است: «الفاضل المحقّق و الكامل المدقّق أعنى مولانا عيسى الذرمارى قابل معى كتاب الإيمان و الكفر من أوّله إلى آخره، مقابلة كشف و تحقيق و معارضة إتقان و تدقيق، و قد أجزت له أن يروى عنّى كما أجاز لى الشيوخ العظام... و ذلك فى سنى مجاورتى بمكّة المشرّفة عام ۱۰۳۲». كاتب نسخه: جلال الدين محمّد بن احمد، تاريخ كتابت: ۹۸۱ ـ ۹۸۲. در اين نسخه ، موارد شرح غرايب و مشكل الحديث، مكرّرا با امضاى «م ن سلّمه اللّه » و «أمير محمّد مؤمن دام ظلّه» و «ملّا محمّد صالح» ديده مى شود.

3.ر. ك : صفحه ۴۶۰ از نسخه الكافى، به شماره ۱۷۷ ب ، از نسخ خطى كتاب خانه دانشكده ادبيات تهران، ص۶۳۳ از فهرست كتابخانه دانشكده، يا نسخه كپى آن به شماره ۶۶ با رمز نسخه «جس»، در پژوهشكده دار الحديث. تاريخ كتابت: ۸۵۴ ـ ۸۵۵. اين نسخه ، داراى گواهى قرائت و سماع در محضر بعضى علما است.

صفحه از 216