تفسيرى از قرآن باشد.
5 . درك گونه هاى وحى
از آيه نوزدهم سوره قيامت (بنا به يك معنا) ۱ و به طور روشن تر ، از اطلاق آيات شريفه : «وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الهَوَى * إنْ هُوَ إلّا وَحْىٌ يُوحَى» ؛ ۲ «وى [پيامبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم ]از روى هوا سخن نمى گويد * آن نيست جز وحى اى كه [از سوى خدا ]وحى شده است» ، استفاده مى شود كه شرح و تفسير قرآن ، به عهده خدا و نازل از جانب اوست و در برخى از اخبار هم به اين معنا تصريح شده است ؛ مانند خطبه غديريه پيامبر صلى الله عليه و آله كه مى فرمايد:
اللّهمّ إنّك أنزلت عند تبيين ذلك فى على :« الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ »،۳بإمامته... .۴
«دارمى» نيز با سند خود از «حسّان بن ثابت» چنين نقل مى كند:
جبرئيل ، سنّت را بر پيغمبر صلى الله عليه و آله وسلم نازل مى كرد ، همان طور كه قرآن را نازل مى كرد .۵
بنا بر اين ، هر آن چيزى كه پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله وسلم درباره تفسير و تبيين آيات قرآن مى فرمود، تنزيل از جانب خداست ؛ پس اگر در مورد آيه اى گفته شود: «هكذا تنزيلها ؛ تنزيل آيه چنين است» ، با توجه به قراين و شواهد ، به معناى تبيين و تفسير آيه است ، مانند اين حديث از امام صادق عليه السلام كه مى فرمايد:
«وَكُنتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِّنَ النَّارِ فَأَنقَذَكُم مِّنْهَا ـ بمحمد ـ »۶ قال: هكذا و
1.أنوار التنزيل ، ج ۲، ص ۵۴۸ ـ ۵۴۹؛ الكشّاف ، ج ۴، ص ۶۶۱؛ الميزان ، ج ۲۰، ص ۱۱۰ ـ ۱۱۱ .
2.سوره نجم ، آيه ۳ ـ ۴ .
3.سوره مائده ، آيه ۳ .
4.الغدير ، ج ۱، ص ۲۱۴ ـ ۲۱۵.
5.سنن الدارمى ، ج ۱، ص ۱۴۵.
6.سوره آل عمران ، آيه ۱۰۳ .
