بعد عثمان ، ثمّ يليها سبعة من ولد الحكم بن أبى العاص ، واحد بعد واحد ، تكملة اثنا عشر أمام ضلالة ، وهم الذين رأى رسول اللّه صلى الله عليه و آله على منبره : يردون الأمة على أدبارهم القهقرى عشرة منهم من بنى اُميّة ورجلان أسّسا ذلك لهم وعليهما مثل جميع أوزار هذه الأمة إلى يوم القيامة . ¹
احاديث در اين زمينه، بسيارند و به خاطر پرهيز از طولانى شدن متن، از آوردن آنها پرهيز مى كنيم.
حال اگر روايات مورد بحث، همراه معنايى كه براى آنها ارائه شد (يعنى نزول آياتْ همراه تفسير آنها از طرف خدا)، در كنار احاديث «كتاب على عليه السلام »، «مصحف امام على عليه السلام » و «الجامعة» قرار گيرد، مى توان به اين اطمينان رسيد كه آن مجموعه كاملى كه پيامبر صلى الله عليه و آله بر امام على عليه السلام املا كرده، در واقع، از طرف خدا و توسط جبرئيل عليه السلام بر پيامبر نازل مى شده و آن حضرت صلى الله عليه و آله آن را بر امام على عليه السلام املا نموده تا به عنوان علم ماندگار الهى، نزد رابطان بين خدا و بشر (يعنى اوصياى بر حقّ پيامبر صلى الله عليه و آله ) باقى بمانَد .
پس مى توان از جمع بين تمامى اين چند دسته از روايات، چنين نتيجه گرفت كه تعابير «هكذا نزلت»، «هكذا نزل بها جبرئيل عليه السلام »، «فى كتاب على عليه السلام »، «وجدنا فى كتاب على عليه السلام » و «فى مصحف على عليه السلام »، تعابير مختلفى از يك حقيقت اند كه همان علم خاص و ويژه اى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله آن را از طرف بارى تعالى دريافت كرد و به وصىّ خود ـ كه از طرف خدا مشخص شده بود ـ ابلاغ نمود و آن حضرت نيز آن را براى ائمه بعدى نوشت و در اختيار آنها قرار داد. شايد اين فرمايش امام صادق عليه السلام ناظر به همين حقيقت باشد:
حديثى حديث أبى، وحديث أبى حديث جدّى، وحديث جدّى حديث الحسين، وحديث الحسين حديث الحسن، وحديث الحسن حديث أمير المؤمنين عليه السلام ،