قرآن كريم در آيينه روايات اصول « الكافي » - صفحه 298

هدفمندى را به دنبال دارد.
اسلام، به اقتضاى واقع گرايى و فطرى بودن خود، همه اين ابعاد را مورد توجّه قرار مى دهد تا هماهنگى انسان را با مسيرى كه اهداف الهى آفرينش او را برآورده مى سازد، تضمين نمايد.
اين، همان چيزى است كه در آيات قرآن و سنّت شريف نبوى، شاهد آنيم. امام على عليه السلام مى فرمايد:
عقل ها پيشواى انديشه ها، انديشه ها پيشواى دل ها، دل ها پيشواى حواس، و حواس، پيشواى اندام هاى آدمى اند . ۱
از آن جا كه روايات وارده از ائمه اطهار عليهم السلام (هم با بررسى ظاهر آنها و هم از راه تأكيد بسيار روشنى كه در سخنان خويش در اين باره دارند ۲ )، پرشكوه ترين تعبير را از قرآن و سنّت نبوى دارند، لذا مى بينيم كه آنان عليهم السلام بر ابعاد ياد شده، انگشت مى گذارند و تعبير مطلوبى از آن ارائه مى دهند.
در اين نوشتار، كتاب الكافى را به عنوان قديمى ترين منبع حديث تأليف شده در قرن چهارم هجرى و مهم ترين منبع حديث از نظر فقهاى اماميه، به لحاظ در برگيرى روايات بسيار زيادى كه مورد توجّه و اعتماد آنهاست، مورد بررسى قرار خواهيم داد. هر چند به صحّت همه آنچه كه مرحوم كلينى قدس سره روايت كرده، باور نداريم، ولى تكيه بر آنها را مى پذيريم؛ زيرا او خود در مقدمه كتابش يادآور شده كه روايات گردآورى شده را از كسانى كه به علم آنها اطمينان داشته، نقل كرده است، هر چند برخى را در شمار نوادر، ياد كرده و چنان كه در روايت نيز آمده است، بر لزوم استناد، تنها به روايات مورد اتفاق نظر ـ و نه نادر يا غير متعارف ـ انگشت گذارده است.
در اين جا، در پى رسيدن به تصويرى از قرآن هستيم كه طى پيگيرى اين روايات

1.. مستدرك الوسائل ، ج ۱۱ ، ص ۲۰۷ .

2.. وسائل الشيعة، ج ۱۸ ، ص ۵۸؛ الكافى، ج ۱ ، ص ۵۳.

صفحه از 308