آفاق علم امام در « الكافي » - صفحه 493

عليّا عليه السلام إلى اليمن ليقضى بينهم . فقال علىٌّ عليه السلام : فما وردت علىَّ قضيّة إلّا حكمتُ فيها بحكم اللّه و حكم رسول اللّه صلى الله عليه و آله . قال : صدقوا قلت : و كيف ذاك و لم يكن أنزل القرآن القرآن كلّه و قد كان رسول اللّه صلى الله عليه و آله غائبا عنه؟ فقال : تتلقّاه به روح القدس ؛ 1 به امام صادق عليه السلام عرض كردم : فدايت شوم ! مردم مى گويند : رسول خدا صلى الله عليه و آله ، على عليه السلام را به يَمن فرستاد در ميان مردم قضاوت كند . على عليه السلام فرموده است : هيچ قضيه اى بر من پيش نيامد مگر اين كه در آن به حكم خدا و حكم رسول او صلى الله عليه و آله حكم كردم . فرمود : راست مى گويند . عرض كردم : اين چگونه ممكن است در حالى كه نه همه قرآن نازل شده بود و نه رسول خدا صلى الله عليه و آله نزد او بود؟ فرمود : روح القدس حكم را به او القا مى كرد .
علاوه بر اين گونه روايات ، عصمت ائمه عليهم السلام پيش از امامت نيز دلالت دارد امام قبل از امامت ، داراى روح القدس است . بنا بر اين ، رواياتى كه بيان مى كنند روح القدسى كه همراه پيامبر است ، پس از رحلت ايشان به امام منتقل مى شود ، دلالت ندارند كه امام عليه السلام در حيات رسول اللّه صلى الله عليه و آله هيچ ارتباطى با روح القدس ندارد . بلكه روايات ديگر ، صريح در اين هستند كه مراتبى از روح القدس قبل از امامت نيز در شخص امام وجود دارد و با روشنايى آن ، امام از خطا و غفلت مصون مى شود . و مرتبه بالاتر روح القدس كه همراه پيامبراكرم صلى الله عليه و آله بوده ، پس از ايشان به امام منتقل مى شود .

د . انتقال جميع علوم انبيا ، رسل و ملائكه به ائمه عليهم السلام

كلينى ، در مورد نسبت علم ائمه عليهم السلام به جميع علوم انبيا ، رسل و ملائكه ، رواياتى را نقل مى كند كه بيانگر دو قسم از علم براى خداى تعالى هستند . يك قسم ، علمى است كه خداوند آن را براى ملائكه ، انبيا و رسولان خود آشكار نموده است و قسم ديگر ، علم مكفوف است كه بر هيچ يك از مخلوقات خويش آشكار نكرده است . بر اساس

1.بصائر الدرجات ، ص ۴۵۲ ـ ۴۵۳ ؛ بحار الأنوار ، ج ۲۵ ، ص ۵۷ .

صفحه از 514