ايشان افاضه مى گردد و اگر بر علم ائمه عليهم السلام افزوده نگردد ، علم ايشان تمام مى شود .

ه . اگر بر علم امام افزوده نشود ، علم ايشان پايان مى پذيرد

برخى روايات تصريح دارند كه اگر بر علم ائمه عليهم السلام افزوده نشود ، علم ايشان پايان مى يابد . اين دسته از روايات نيز بر جريان دائم علم ، تأكيد دارند و توقف اين جريان را مساوى با محدوديت علم امامان به امور مقدر دانسته و بيانگر آگاهى ائمه عليهم السلام از تقديرات جديد ، محو و اثبات در كتاب و بدائيات هستند . امام رضا عليه السلام فرمودند :
لولا أنّا نزداد ، لأنفدنا ؛^۱اگر بر علم ما افزوده نشود ، علم ما پايان مى يابد .
در روايت ديگرى در اين باب ، اشكالى كه در افزوده شدن بر علم امام در شب قدر بيان گرديد ، مطرح شده است . كلينى مى نويسد :
عن زرارة ، قال : سمعتُ أبا جعفر عليه السلام يقول : لو لا أنا نزداد ، لأنفدنا . قال : قلت : تزدادون شيئا لا يعلمه رسول اللّه صلى الله عليه و آله ؟ قال : أما إنّه إذا كان ذلك ، عرض على رسول اللّه صلى الله عليه و آله ثمّ على الأئمة ثم انتهى الأمر إلينا ؛^۲از زراره نقل شده كه گفت : از امام باقر عليه السلام شنيدم كه مى فرمود : اگر بر علم ما افزوده نشود ، پايان مى پذيرد . عرض كردم : چيزى به علم شما افزوده مى شود كه رسول خدا صلى الله عليه و آله آن را نمى دانست ؟ فرمود : هر گاه علم اضافى به ما بدهند ، اوّل آن را به رسول اللّه صلى الله عليه و آله عرضه مى كنند ، سپس بر همه ائمه عليهم السلام عرضه مى شود تا امر به ما منتهى مى گردد .
افزوده شدن بر علم ائمه عليهم السلام ، به معناى آگاهى ايشان از تقديرات و خلق جديد خداوند ، محو و اثبات در كتاب و نيز اطلاع از بدائيات ^۳ است . و چون خداى تعالى هر روز ، در كار جديدى است ، امور فوق در هر زمانى ممكن است رخ دهد و علم آن