پس با توجه به معناى علم غيب ، اثبات افاضه علمى الهى به امامان عليهم السلام ، با نفى علم غيب از ايشان منافانى ندارد .
در روايت مذكور نيز امام صادق عليه السلام علم غيب را از خود نفى مى كند اما بلافاصله افاضه علم از سوى خداى تعالى به امام عليه السلام را اثبات مى كند . در روايت ديگرى كه حاكى از توريه يا تقيّه امامان عليهم السلام نزد مخالفان است ، ابتدا علم غيب ، در مجلس عمومى ، نفى شده است اما بلافاصله وقتى مجلس خصوصى مى شود ، علمى فراوان و فراتر از حد درك بشر براى امام اثبات مى گردد . ^۱ پس نفى علم غيب ، ممكن است از باب تقيه يا توريه باشد . ضمن آن كه بر اساس روايت مذكور مى توان احتمال داد ، مرادِ روايات از علم غيب ، علمى باشد كه مخصوص خداى تعالى است .
در نتيجه ، اين دسته از روايات با روايات فراوانى كه علمى الهى و فراتر از درك بشر براى امامان عليهم السلام اثبات مى كردند ، كاملاً هم خوانى دارند . و با رواياتى كه بر اضافه شدن به علم امام ، دلالت داشتند قابل جمع هستند .

نتيجه نهايى

در اين مقاله ، با استناد به روايات فراوان ، روشن شد خداى تعالى به برگزيدگان خود ، يعنى امامان اهل بيت عليهم السلام ، علوم فراوانى اعطا كرده و با افاضه علم قرآن كريم كه منبع اصلى علوم ايشان است ، آنها را از هر چيزى بى نياز نموده است . ائمه عليهم السلام ، با داشتن علوم كه تبيانا لكلّ شى ء است ، به روشنى و وضوح بر همه چيز آگاهى دارند .
همچنين بيان شد گستره علم ائمه عليهم السلام به صورت جمعى و جملى ، تمام آنچه را كه مشيت الهى بر آن تعلق گرفته شامل مى شود و علم به خلق و تقديرات جديد ، محو و اثبات در كتاب و بدائيات نيز لحظه به لحظه به ايشان افاضه مى گردد .
وساط علم امامان عليهم السلام ، فراوان است و علم ايشان به واسطه تحديث ، نكث و نقر و