بَداء در « الكافي » - صفحه 279

خداوند، در اين آيه، از جنگى كه بين روميان و فارسيان واقع شده، خبر مى دهد كه فارسيان بر روميان، پيروز شدند و سپس در آنچه در آينده واقع مى شود، يعنى پيروزى روميان بر فارسيان، بعد از مغلوب شدن در بِضع سنين (كه بين سه تا ده سال است) خبر مى دهد.
راوى، از امام باقر عليه السلام سؤال كرد: اين پيروزى، از زمان اوّلى تا زمان دومى، به تأخير افتاد، با اين كه خدا فرموده بود: «فى بضع سنين»؟ حضرت فرمود: در اين آيه، تأويلى و تفسيرى است و در ادامه فرمود:
اما تسمع لقول اللّه عز و جل للّه الأمر من قبل و من بعد؟ يعنى إليه المشيئة فى القول، أن يؤخر ما تقدّم و يقدّم ما أخر فى القول إلى يوم يحتم القضاء...؛۱آيا نشنيده اى قول خدا را كه امر، از قبل و بعد، براى اوست؟ يعنى براى او، در كارها و اقوالش، مشيّت است، آنچه را بخواهد، مقدَّم مى كند و آنچه را بخواهد، مؤخّر مى كند تا زمانى كه امر، حتمى گردد.
يعنى اين كه وعده پيروزى اى كه خدا داده است، از حتميات است كه بداء در آن راه ندارد؛ ولى آن را نسبت به زمان وقوع، كه در بضع سنين يا در قبل و بعد آن است، مشروط به خواست و مشيّت خود نموده است.
امام هادى عليه السلام نيز در اين خصوص مى فرمايد:
للّه الأمر من قبل أن يأمر ومن بعد أن يأمر ما يشاء؛۲امر، از آنِ خداست، پيش از امر و بعد از امر، هر چه خواست، امر مى كند.

5 . آيه برداشته شدن عذاب از قوم يونس عليه السلام

«فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ ءَامَنَتْ فَنَفَعَهَآ إِيمَانُهَآ إِلَا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّآ ءَامَنُواْ كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْىِ فِى الْحَيَوةِ الدُّنْيَا وَ مَتَّعْنَاهُمْ إِلَى حِينٍ» ؛ ۳

1.الكافى، ج ۸، ص ۲۶۹، ح ۳۹۷.

2.تفسير برهان، ج ۳، ص ۲۵۸.

3.سوره يونس، آيه ۹۸.

صفحه از 296