براى رسيدن به هدف كه هدايت يا گمراهى كسى باشد: يُضِلُّ بِهِ كَثِيرًا وَ يَهْدِى بِهِ كَثِيرًا؛۱ بسيارى را با آن گمراه و بسيارى را راهنمايى مى كند.
رازِ ماندگارى مَثَلها نيز يكى استفاده عمومى از آن است كه سينه به سينه از نسلى به نسل بعد انتقال مى يابد و دهان به دهان باز گو مى شود تا به دوران كنونى مى رسد . ديگر اينكه هميشه پيامها و حكمتهايى كه در قالب هنر به مردم عرضه شده اند ، ماندگارتر بوده است. از همين رو مَثَل ، به دليل وجود ظرافتهاى هنرى در پيدايش، شكل گيرى لفظ ، موسيقى و نحوه بيان، مانا شده است.
حكمت، مَثَل و ضرب المَثَل
گاه گوينده اى پند ، دستور ، قاعده اى اخلاقى يا سخن حكيمانه اى را بيان مى كند كه حكمت نام مى گيرد. اين حكمت ، گاه شايستگى طرح در جايگاههاى مختلف و لياقت مَثَل شدن را به دست مى آورد و شهرت و كاربردى عمومى مى يابد. در چنين مواردى آن را مَثَل مى نامند . امّا ضرب المثل ، مانند ارسال المَثَل ۲ ، صنعتى ادبى و به معناى آوردن مثل و مثل زدن و داستان زدن ۳ است؛ مانند آنچه در اين بيت آمده است:
در مقامى كه كند روى كنايه به عدوضرب شمشير ندارد اثر ضربِ مَثَل۴
