اندامش اوفتاد . چندان كه ملاطفت كردند آرام نمى گرفت و عيش مَلِك را منغض كرده بود . چاره ندانستند . حكيمى در آن كشتى بود . ملك را گفت : اگر فرمان دهى من او را به طريقى خاموش گردانم . گفت : غايت لطف و كرم باشد . بفرمود تا غلام را به دريا انداختند . بارى ، چند غوطه خورد. مويش گرفتند و پيش كشتى آوردند . به دو دست در سكّان كشتى آويخت . چون بر آمد به گوشه اى بنشست و آرام يافت . مَلِك را عجب آمد . پرسيد : در اين چه حكمت بود؟ گفت : در اولْ محنت غرقه شدن ناچشيده بود و قدر سلامت كشتى نمى دانست . همچنين ، قدر عافيت كسى داند كه به مصيبتى گرفتار آيد» . ^۱

343 . قربان بند كيف كسى بودن. ^۲
يا :

قربان بند كيفتمتا پول دارى رفيقتم .^۳

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :مَن وادَّكَ لِأمرٍ وَلّى عِندَ انقضائِهِ؛ ^۴

۰.هر كس براى كارى با تو دوستى كند، هنگام به سر رسيدن آن كار از تو روى مى گرداند.

344 . قرض، كمر مرد را مى شكند . ^۵

۰.نظير سخن امام صادق عليه السلام :

۰.فرزندان ما جگرپاره هاى ما هستند.

341 . قانون عطف به (شامل) ماسبق نمى شود . ^۱

۰.نظير سخن پيامبر صلى الله عليه و آله:اَلإسلامُ يَجبُّ ما قَبلَهُ؛ ^۲

۰.اسلام آوردن، گذشته (افراد) را از بين مى برد .

توضيح : اگرچه جمله فوق مادّه اى از قانون است ، كه عدم شمول قانون جديد نسبت به افراد متخلف قبل از تصويب را بيان مى كند ، ولى امروزه در بين مردم به صورت مَثَل به كار مى رود.

342 . قدر عافيت كسى داند كه به مصيبتى گرفتار آيد . ^۳

۰.نظير سخن امام صادق عليه السلام :اَلعافِيَةُ نِعمَةٌ خَفِيَّةٌ إذا وُجدَت نُسِيَت و إذا فُقِدَت ذُكِرَت؛ ^۴

۰.عافيت نعمتى پنهان است كه تا هست فراموش مى شود و وقتى از دست مى رود ، به ياد مى آيد.

توضيح : كار برد مَثَل در جايى است كه شخصى از رفاه و در عافيت بودن خود ناراضى باشد و قدر آن را نداند و همچنين پس از گرفتار شدن به بلايى به افسوسِ دوران عافيت گفته مى شود . سعدى حكايت داستان را چنين نقل كرده است : «پادشاهى با غلامى عجمى در كشتى نشست و غلام ديگر دريا نديده بود و محنت كشتى نيازموده . گريه و زارى در نهاد و لرزه بر