توضيح : حالت قرار گرفتن ماه در مقابل برج عقرب را «قمر در عقرب» مى گويند . برج فلكى دوازده قسمت فرضىِ متساوى در فلك منطقة البروج است و هر قسمت به نام يك صورت فلكىِ برگرفته از شكل ستاره ها ناميده شده است . اين شكلها عبارتند از : حمل ، ثور ، جوزا ، سرطان ، اسد ، سنبله ، ميزان ، عقرب ، قوس ، جُدَى ، دلو و حوت . ماه در حركت ظاهرى خود از مقابل اين برجها مى گذرد . منجّمان قديم ساعاتى را كه ماه در برج عقرب سير كند، ساعات نحس به شمار مى آوردند و انجام دادن امور مهم در اين اوقات را تجويز نمى كردند . مورد مَثَل در جايى است كه اوضاع ، نامساعد و شرايطْ ناجور باشد . ^۱

347 . قناعت توانگر كند مرد را . ^۲

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :اَلقَناعَةُ مالٌ لا يَنفَدُ؛ ^۳

۰.قناعت مالى است پايان ناپذير.

۰.همچنين سخن امام على عليه السلام :لا كَنزَ أغنى مِنَ القَناعَةِ؛ ^۴

۰.هيچ گنجى پرمايه تر از قناعت نيست.

اَلدَّينُ غَمٌّ بِاللَّيلِ وذُلٌّ بِالنَّهارِ؛ ^۱

۰.بدهكارى ، در شب سبب اندوه و در روز سبب خوارى است.

345 . قطره قطره جمع گردد وانگهى دريا شود . ^۲

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :لا تَستَصِغِروا قَليلَ الآثامِ فَإنَّ الصَّغيرَ يُحصى و يَرجِعُ إلَى الكَبيرِ؛ ^۳

۰.گناه اندك را كوچك مشمريد ؛ زيرا گناهان خُرد چون با هم شماره گردند ، به گناهان بزرگ مى انجامد.

توضيح : اين مَثَل هم در جنبه مثبت و هم در جنبه منفى به كار مى رود ؛ يعنى هم به اين معنا است كه نيكيها جمع و زياد مى شود و هم به اين معنا كه بديها جمع و زياد مى شود . حديث، ناظر بر جنبه منفى مَثَل است.

346 . قمر در عقرب بودن . ^۴

۰.نظير سخن امام صادق عليه السلام :مَن سافَرَ أو تَزَوَّجَ وَالقَمَرُ فِى العَقرَبِ لَم يَرَ الحُسنى؛ ^۵

۰.هر كه به سفر رود يا ازدواج كند در حالى كه قمر در عقرب است ، روى خوش نمى بيند .