27
ماه در آب

و كمال معنوى دست يابد، ولى در مسايل مادّى بايد به پايين تر از خود بنگرد تا به آنچه دارد راضى و قانع باشد و به خاطر داشته هايش خداوند را شكر گويد .

17 . آدم بايد پايش را قدر گليمش دراز كند . ۱
يا : منه بيرون ز حدّ خويشتن پاى . ۲

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :أفضَلُ الأدَبِ أن يَقِفَ الإنسانُ عِندَ حَدِّهِ؛ ۳

۰.برترين ادب اين است كه انسان در حدّ خويش باز ايستد .

توضيح : «منظور اين است كه انسان به كارى برتر از حدود توانايى خويش نبايد اقدام كند . اين مَثَل مترادف آدم بايد لقمه را به اندازه دهانش بگيرد نيز هست» . ۴ كاربرد مَثَل در جايى است كه كسى بخواهد پاى از حقّ خود فراتر نهد و بيشتر از لياقت خود بطلبد . پروين اعتصامى نيز در اين باره گفته است :

حساب خود نه كم گير و نه افزون منه پاى از گليم خويش بيرون

18 . آدم به آدم خوش است (آرام مى گيرد). ۵

۰.نظير سخن امام صادق عليه السلام :

1.كتاب كوچه ، ج ۱ ، حرف آ ، ص ۳۵۵ .

2.امثال و حكم ، ج ۱ ، ص ۱۷۵۱ . برو سوداى بيهوده مپيماىمنه بيرون ز حدّ خويشتن پاى (عطّار)

3.عيون الحكم والمواعظ ، ح ۲۷۸۵.

4.كتاب كوچه ، ج ۱ ، حرف آ ، ص ۳۵۵ .

5.همان ، ص ۳۵۷ .


ماه در آب
26

توضيح: مراد از اين مَثَل «رستگارى آن جهانى را فداى منافع اين جهان خود كردن و كسب لذّات زندگى را از رستگارى در جهان باقى برتر شمردن و از آلوده شدن بدانچه نابود كننده رستگارى است خوددارى نكردن است». ۱

15 . آخوند! اين كه پل نشد؛ يكباره بگو راه نيست . ۲

۰.برگرفته از سخن امام صادق عليه السلام :اَلصِّراطُ أدَقُّ مِنَ الشَّعرِ و أحَدُّ مِنَ السَّيفِ؛ ۳

۰.صراط از مو باريكتر و از شمشير تيزتر است.

توضيح: داستان مَثَل اين است كه «واعظى در وصف صراط آن را از مو نازك تر و از شمشير تيزتر خواند و... مردى از پاى منبرش برخاسته گفت: آخوند! اين كه پل نشد؛ يكباره بگو راه نيست» . ۴ «مثل را در سرزنش كسى مى آورند كه پيش از اقدام به امرى، مشكلات عديده و مأيوس كننده آن را برشمرد». ۵

16 . آدم بايد به پايين تر از خود نگاه كند ، نه بالاتر .

۰.نظير سخن پيامبر صلى الله عليه و آله :اُنظُروا إلى مَن هُوَ أسفَلُ مِنكُم ولاتَنظُروا إلى مَن هُوَ فَوقَكُم؛ ۶

۰.به فرو دست خود بنگريد و به فرا دست خود ننگريد .

توضيح : انسان بايد در مسايل معنوى به بالاتر از خود بنگرد تا به رشد

1.كتاب كوچه، ج ۱، حرف آ، ص ۳۲۶.

2.قند و نمك ، ص ۱۱ .

3.بحارالأنوار، ج ۸ ، ص ۶۵ .

4.قند و نمك، ص ۱۱.

5.كتاب كوچه، ج ۵، حرف ب ، ص ۱۴۱۶.

6.مشكاة الأنوار، ص ۱۶۱.

  • نام منبع :
    ماه در آب
    سایر پدیدآورندگان :
    فرخيان، حميد
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1383
    نوبت چاپ :
    اوّل
    منبع اصلي :
    حدیث نت
    لينك منبع اصلي :
    /post/590/
تعداد بازدید : 261915
صفحه از 275
پرینت  ارسال به