روشى نادرست آنها را به سختى و زحمت بيندازد . از آنجا كه بسيارى از گناهان توسط زبان انجام مى گيرد ، معمولاً انسان و اعضاى بدن او از زبان بلا و سختى مى بيند. از اين رو است كه در روايتى از امام صادق عليه السلام آمده است كه صبحگاه اعضاى بدن از زبان درخواست مى كنند كه با روش نادرست خود ، آنها را به بلا گرفتار نسازد. ^۱

29 .

آدميان را سخنى بس بُوَدگاو بود كَش^۲خَله^۳در پس بُوَد .^۴
يا : تا نباشد چوب تر، فرمان نگيرد گاو و خر . ^۵

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :إنَّ العاقِلَ يَتَّعِظُ بِالأدَبِ وَالبَهائِمَ لاتَتَّعِظُ إلاّ بِالضَّربِ؛ ^۶

۰.خردمند باادب پند مى گيرد و چهارپايان جز با كتك پند نمى گيرند.

توضيح : مفهوم اين مَثَل و حديث اين است كه انسان عاقل ، به اقتضاى تربيت و ادب خود از اشاره يا كنايه پند مى گيرد و درست عمل مى كند ، و اگر كسى با اشاره و كنايه و حتّى با گفتار صريح و آگاهى به سود و زيان كارش، نادرست عمل كند ، در زمره حيوانات است كه جز با كتك و تنبيه بدنى ادب نمى شود.

27 . آدم نترس سرِ سلامت به گور نمى برد. ^۱

۰.نظير سخن امام على عليه السلام :مَن تَهوَّرَ نَدِمَ؛ ^۲

۰.هركه بى پروا به كارى دست زند ، پشيمان شود.

توضيح: «معناى سرِ سلامت به گور بردن به مرگ طبيعى درگذشتن است» ^۳ و كسى كه متهوّر و هنگامه طلب است ، غالبا با علل و اسباب غيرطبيعى از دنيا مى رود. هرگاه كارى غير طبيعى و بى باكانه از كسى ديده شود، اين مَثَل گفته مى شود.

28 . آدمى از زبان خود به بلاست . ^۴

۰.نظير سخن پيامبر صلى الله عليه و آله :بَلاءُ الإنسانِ مِنَ اللِّسانِ؛ ^۵

۰.گرفتارى انسان از زبان او است.

توضيح : زبان ، كه يكى از كوچك ترين اعضاى بدن انسان است ، عهده دار انجام دادن بسيارى از وظايف از جمله برقرارى ارتباطها و بيان احساسات و نيز سخنگو و نماينده ديگر اعضا است. زبان مى تواند ، با به كاربستن روش درست ، آرامش و راحتى براى ساير اعضا به ارمغان آورد و نيز مى تواند با