كليني و تفسير روايي آيات ولايت - صفحه 401

اميرمؤمنان ـ كه قسيم جنّت و نار است ـ ، منافاتى با ديدن عذاب و دوزخ ندارد و هر دو با هم ، قابل جمع اند .

چهارم . تفسير و تأويل حديث ، به كدامين قسمت از آيه ، مربوط مى شود ؟

به عنوان مثال ، در مواردى چون تفسير آيه «بَلْ تُؤْثِرُونَ الْحَيَوةَ الدُّنْيَا»۱ چنين برداشت شده است كه حديث ، در صدد تفسير واژه آخرت يا دنياست ؛ بلكه همان گونه كه شارحان برجسته اى چون علّامه مجلسى گفته اند ، ۲ «ايثار» ، آخرت را مطرح كرده است . البته از مصاديق روشن ايثار دنيا ، رويكرد به سمت مخالفان ولايت و از موارد شاخص و بارز آخرت گرايى ، برگزيدن ولايت خاندان عصمت و طهارت است . بنا بر اين ، سخن از بازگرداندن معناى يك لفظ از مجراى مشخّص آن (يعنى افاده يك مفهوم اعتقادى ، به يك عنصر اعتقادى ديگر) نيست تا موجبات تضعيف يك مبناى دينى را فراهم آورد . پس نتيجه مى گيريم چالشى در اين مورد ، ديده نمى شود و برداشت منفى برخى از نويسندگان ، از پايه و بن ، محلّ تأمّل است . ۳

پنجم . رواياتى كه موهم تحريف اند

گرچه تعدادى از روايات كه در متن آنها از تنزيل درباره ولايت ، ياد شده ، ممكن است ذهنيت تحريف قرآن را تقويت كنند ، امّا فقط اندكى از آنها توجيه ناپذير نشان مى دهند . نمونه آن ، روايتى است كه طبق آن ، آيه «هَـذَا صِرَ طٌ عَلَىَّ مُسْتَقِيمٌ» ، ۴ صراط على ، قرائت شده است . ۵

1.سوره اعلى ، آيه ۱۶ .

2.ر.ك : مرآة العقول ، ج ۵ ، ص ۳۱ .

3.معناشناسى و روش شناسى تأويل ، ص ۱۹۶ .

4.زخرف ، آيه ۵۴ .

5.سوره حجر ، آيه ۴۱ .

صفحه از 408