قرآن و علوم قرآني در كتاب « الكافي » - صفحه 321

ـ مئين : نام سوره هايى است كه با فاصله چند سوره ، به دنبال سبع طوال در قرآن آمده و هر يك از آنها شامل صد آيه يا كمى كمتر يا بيشتر است . هفت سوره قرآن ، داراى چنين شرايطى هستند كه عبارت اند از : بنى اسرائيل ، كهف ، مريم ، طه ، انبياء ، حج و مؤمنون . ۱
ـ مثانى : هر چند عدّه اى ، سور مثانى را سوره هايى مى دانند كه پس از مئين قرار گرفته ، ۲ ولى مرحوم طبرسى معتقد است كه مثانى ، عبارت از سوره هايى است كه پس از سبع طوال قرار دارد . وى سپس يادآور مى شود كه به نظر برخى علما ، مثانى ، عبارت است از تمام سور قرآن اعم از بلند و كوتاه و دليل آن ، آيه «كِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِىَ»۳ است . نيز وجه تسميه آن به مثانى ، اين است كه خداوند در قرآن ، امثال ، حدود ، فرايض و احكام را يكى پس از ديگرى قرار داده و آنها را به هم پيوسته و ضميمه كرده است . ۴
ـ مفصّل : از ديدگاه طبرسى ، عبارت است از : تمام سوره هايى كه داراى «حم» هستند و نيز تمام سوره هاى كوتاه قرآن . علّت نام گذارى آن به مفصّل ، اين است كه به علّت كوتاهى سوره ها ، جمله هاى زيادى ميان آيات آنها ، فاصله و جدايى انداخته اند . ۵

4 . مصحف على عليه السلام

به وجود اين مصحف گران قدر ، در دو حديث زير ، اشاره شده است :
1 . عن أحمد بن محمّد بن أبى نصر قال : دفع إلىّ ابو الحسن عليه السلام مصحفا و قال : لا

1.الإتقان ، ج ۱ ، ص ۱۰۹ .

2.همان جا .

3.سوره زمر ، آيه ۲۳ .

4.مجمع البيان ، ج ۱ ، ص ۵۰۲ .

5.همان ، ج ۷ ، ص ۳۷۷ .

صفحه از 332