تأمّلاتي بر ديدگاه‏هاي آية اللّه‏ خويي درباره « الكافي » - صفحه 338

آميخته باشد ، چگونه مسترشدان و متعلّمان كه دسترسى به عالمان حديث شناس ندارند ، مى توانند از اين كتاب ، به مقصود نايل آيند ؟
حق آن است كه كلينى ، آنچه را از معصومان عليهم السلام آورده است ، صحيح مى دانسته و اين تنافرى با آوردن قول غير معصوم با تصريح به گوينده آن ندارد ؛ زيرا خواننده كتاب ، در اين موارد پس از تصريح مؤلّف ، ديگر دچار سردرگمى نخواهد شد و خواهد توانست ميان آنها و روايات معصومان عليهم السلام تميز قائل شود ؛ شبيه به حالتى كه مؤلّف بيان و توضيحى را از خود در كتاب آورده باشد. به اين ترتيب ، آن چه از صادقين عليهم السلام در الكافى آمده ، از ديد كلينى ، صحيح بوده است و آن چه از غير صادقين عليهم السلام چون هشام بن حكم ، يونس بن عبد الرحمان و . . . باشد ، به عنوان نظر كارشناسان مذهب تلقّى خواهد شد .

6 . كثرت روايات مرسل و راويان ضعيف يا مجهول در « الكافى »

همان گونه كه بيان شد ، كثرت اين روايات ، بيانگر اعتماد كلينى بر قراين خارجى در تصحيح خبر است . در صورت كثرت اين روايات ، وجودِ قراين معتبر حسّى براى همه آنها بعيد خواهد بود و در نتيجه ، تصحيحات كلينى ، اجتهادى خواهد شد. كثرت اين روايات تا حدّ زيادى بستگى به ملاك هاى تعديل و توثيق يا تضعيف رجالى دارد و نمى توان پيشاپيش آن را مفروض دانست. به عنوان مثال ، در حالى كه در ديدگاه مؤلّف صحيح الكافى ، حدود 4500 روايت در الكافى ، صحيح تلقى مى شود ، در آخرين تحقيقات مؤلّفان بسته نرم افزارى « دراية النور » ، آمار روايات الكافى ، مشتمل بر 18536 طريق ۱ شمارش شده است . از مجموع اين طرق ، 9488 طريق آن صحيح ، 2720 طريق ، موثّق ۲ و 6328 طريق ضعيف ارزيابى شده اند .

1.در اين نرم افزار ، اسناد با چند راوى در هر طبقه ، به چندين طريق مستقل تفكيك شده است . از اين رو ، آمار طرق ، با آمار روايات ، تفاوت اندكى دارد .

2.جمعاً معادل ۶۶ درصد طرق روايات الكافى ، صحيح يا موثّق ارزيابى شده اند .

صفحه از 344