مدل های تربیتی در تقویت مشاهده از منظر روایات امام علی(ع)

نشریه : تربیت اسلامی

نویسنده : پديدآورنده : مریم قاسمی
پديدآورنده : کاظم حاجی رجبعلی

چکیده :

توجه به حواس انسان، به عنوان نقطه آغاز تفکر او، نقش مهمی در تعلیم و تربیت دارد؛ زیرا پایه تعلیم و تربیت بر شناخت است و شناخت را نمی‌توان منفک از حواس دانست. در این میان، دریافت‌های بصری به علت تفوق بر حواس دیگر در ارتقای کمی و کیفی یادگیری فرد مؤثر است. به دلیل آنکه حواس پرورش‌یافته انسان را در شکوفایی تفکر و توسعه شناخت از جهان توانمند می‌سازند و شناخت عمیق‌تر و اصیل‌تری را برای او مهیا می‌کنند، پی‌گیری این موضوع در متون اصیل اسلامی می‌تواند افق‌های تازه‌ای را پیش روی محققان تعلیم و تربیت قرار دهد. در این راستا، بیانات امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به عنوان منبع اصیل اسلامی بسیار راهگشاست. بررسی مسئله مذکور، ما را به ده منظر دلالت می‌دهد که می‌توانند به عنوان مدل‌های تقویت مشاهده در تعلیم و تربیت ارائه شوند. مدل‌های یاد شده در دو دسته کلی مشاهده در آیات طبیعی و مشاهده در روابط انسانی تبیین شده‌اند. علاوه بر آن، آثار و نتایج تربیتی ویژه‌ای که بر هر دسته مترتب می‌باشند نیز مورد اشاره قرار گرفته‌اند.