«كافى» ، وافىِ دين : بررسى عرضه «الكافى» بر امام عصر(عج) و جمله «الكافى كافٍ لشيعتنا»
محمّد حسن پاك دامن
چكيده
اين مقاله ، به بحث در باره مزاياى كتاب الكافى و ديدگاه علما در مورد اين كتاب با توجّه به جمله امام عصر در مورد آن ـ كه همان جمله معروف «الكافى كاف لِشيعتنا» است ـ مى پردازد . نگارنده در ابتداى مقاله در پنج محور ، به بررسى اين جمله و شخصيت جناب كلينى رحمه اللهپرداخته ، ديدگاه هاى علما را در باره عظمت شخصيت كلينى رحمه الله و كتاب الكافى منعكس مى نمايد . از اين رو ، وى ابتدا به مبانى صحّت اخبار در ديدگاه متقدّمان از جمله كلينى رحمه الله و متأخّران از محدّثان ، اشاره كرده و اين مبانى را با هم مقايسه مى نمايد . سپس به امتيازات مهم الكافى از جمله همعصر بودن تأليف اين كتاب با نوّاب اربعه پرداخته و گفتار علماى بزرگ شيعه را در باره جمله «الكافى كاف لشيعتنا» ، مورد تجزيه و تحليل قرار مى دهد .
در ادامه به بحث در باره قراين و مرجّحات اطّلاع امام عصر عليه السلام و نوّاب اربعه از كتاب الكافى پرداخته و عرضه اين كتاب شريف بر امام عصر عليه السلام و كيفيت اين عرضه را مورد تجزيه و تحليل تاريخى قرار مى دهد . نويسنده از مجموع ديدگاه علماى حديث در باره الكافى ، نتيجه مى گيرد كه توصيف عظمت شخصيت كلينى و كتاب الكافى ، دليل صحّت تمامى روايات مندرج در آن نيست و ممكن است كلينى رحمه الله با مبانىِ حديثىِ خويش ، حديثى را صحيح بداند ، ولى علماى ديگر ، با مبانى ديگر روايى ، همان حديث را صحيح نشمارند . در قسمتى ديگر از مقاله ، نگارنده به احتمال جعلى بودن جمله «الكافى كاف لشيعتنا» نيز اشاره كرده و گمانه زنى ها در اين باره و عرضه كتاب الكافى بر امام عصر (عج) را نيز بيان كرده و از ساحت كتاب شريف الكافى و مؤلّف آن ، دفاع نموده است .
