ايشان ، آن وصيّت را از «رسائل الأئمّة»ى ابو جعفر كلينى نقل مى كند كه متن آن ، چنين است:
اين شيخ (يعنى محمّد بن يعقوب)، زندگى اش در زمان وكيلان مولايمان مهدى عليه السلام : عثمان بن سعيد عَمرى و فرزندش ابو جعفر محمّد و ابو القاسم حسين بن روح و على بن محمّد بن سمرى ـ كه رحمت خدا بر آنان باد ـ بوده است .
فوت محمّد بن يعقوب ، پيش از وفات على بن محمّد سمرى واقع شده است ؛ چون على بن محمّد سمرى ، در ماه شعبان سال 329 فوت كرده و محمّد بن يعقوب كلينى ، در بغداد در سال 328 فوت نموده است. ۱
بنا بر اين ، تصانيف كلينى در زمان وكيلان [امام مهدى عليه السلام ] در وقتى بود كه مى توانسته راهى براى تثبيت منقولات خويش و تأييد كتاب هاى خود بيايد. ۲
نتيجه مقدّماتى كه سيّد ابن طاووس ذكر كرده ، عرضه كتاب الكافى بر يكى از «نوّاب اربعه» بوده و ارضاى او و حكم به صحّت كتاب به وسيله اوست و اين ، عين امضاى امام عليه السلام و حكم او و يا تأليف اوست ؛ چون به امضاى نايب امام نيز به اذن و امر امام است.
اين مطلب ، گر چه حدسى و غير قطعى است ، چون ممكن است گاهى با واقع ، تطبيق كند و گاه نادرست باشد و در اين جا بدان نمى توان تمسّك جست ؛ ولى تأمّل در مقدّماتى كه مرحوم سيّد ابن طاووس آورده ، گمان قوى و اطمينان كامل و اعتماد به آنچه او (كلينى) ذكر كرده را مى آورد.
چون كلينى ، بزرگ طايفه و چشم اماميه و مرجع آنان است ، آن گونه كه بدان تصريح شده و در شهرى است كه نوّاب امام در آن هستند و هدفش از تأليف (كافى) ، عمل به كتاب در همه امور مرتبط با دين است ، چون اين را از او خواسته اند ، آن گونه
1.. در سال وفات كلينى ، بين سال ۳۲۹ و ۳۲۸ ق ، اختلاف است (ر.ك: مستدرك الوسائل ، ج ۳ ، ص ۴۶۸ ، حاشيه شماره يك) .
2.. كشف المحجّة ، ص ۱۵۹ (به نقل از مستدرك الوسائل، ج ۳ ، ص ۴۶۸ ، خاتمة) .
