الحجّة فى الجزء الثانى» . و در پايان كتاب الحجّة مى نويسد : «كمل الجزء الثانى من كتاب الحجة (من كتاب الكافى) ويتلوه كتاب الايمان والكفر والحمد للّه ربّ العالمين والسلام على محمّد وآله الطيبين الطاهرين» . در پايان كتاب الأيمان والنذور والكفّارات نيز مى نويسد : «وبه تمّ كتاب الفروع من الكافى تأليف أبى جعفر محمّد بن يعقوب الرازى الكلينى رحمه اللّه والحمد للّه ربّ العالمين وصلّى اللّه على سيّدنا محمّد وآله الطاهرين وسلّم تسليما كثيرا ويتلوه كتاب الروضة من الكافى إن شاء اللّه » . ۱
5 . نقل كامل سند و رعايت اولويت در ذكر روايات
از جمله ويژگى هاى الكافى نسبت به ديگر كتب روايى ، آن است كه سند روايت را غالبا به طور كامل نقل مى كند و سعى دارد كه روايات مهم تر را در آغاز هر باب نقل كند . اين روش ، در كتاب روضه نيز پى گيرى شده است ؛ گرچه در كتاب روضه ، روايات ، به صورت شماره آمده و داراى باب نيستند . ۲
با استناد به ادلّه ياد شده ، مى بايد گفت كه جاى هيچ ترديدى در صحّت انتساب «روضه» به كلينى باقى نمى ماند و به طور قطع بايد آن را جزئى از كتاب الكافى و از تأليفات شيخ بزرگوار كلينى رحمه الله دانست . بدين جهت است كه صاحب رياض العلماء ـ كه ترديد مذكور را از ملّا خليل قزوينى نقل مى كند ـ ، آن را از «أغرب أقوال» او به حساب مى آورد و با عبارت «ولكن لم يثبت» ، به ضعف اين قول اشاره مى كند . ۳
ى . بررسى مستندات ملّا خليل قزوينى
پرسش اساسى ، اين است كه آيا آنچه كه صاحب رياض العلماء ، به ملّا خليل قزوينى نسبت داده ، صحيح است؟ و آيا ملّا خليل ، «روضه» را از آنِ كلينى ندانسته است؟ به
1.ر. ك : همان جا ؛ الكلينى وكتابه الكافى ، ص ۱۳۳ .
2.همان جا .
3.ر . ك : رياض العلماء ، ج ۲ ، ص ۲۶۲ .
