بررسي انتساب كتاب روضه الكافي بر كليني - صفحه 367

وباسناده عن أبى محمّد هارون بن موسى عن محمّد بن على بن معمر جميعا عن محمّد بن الحسين بن أبى الخطّاب ... . ۱
بنا بر اين ، جاى ترديدى نيست در اين كه «محمّد بن على بن معمر» ، نه تنها شاگردِ شاگرد كلينى (يعنى «هارون بن موسى») نيست ، بلكه محتمل است ـ آن گونه كه در الكلينى والكافى پيش از اين گفته شد ـ او خود ، از جمله مشايخ كلينى باشد . لذا استبعاد ملّا خليل قزوينى در روايت كلينى از «محمّد بن على بن معمر» ، اعتبارى ندارد و ممكن است كه ملّا خليل ، بين هارون بن موسى و احمد بن موسى ، خطا كرده باشد ؛ چه اين كه «هارون بن موسى» راوى «محمّد بن على بن معمر» است و از او نقل روايت مى كند ؛ ولى «محمّد بن على بن معمر» با واسطه «احمد بن على الرملى» ، از راويان «احمد بن موسى» است . علّامه مجلسى هم در سند روايتى مى نويسد :
عن محمّد بن على بن معمر ، عن أحمد بن على الرملى ، عن أحمد بن موسى بن يعقوب بن إسحاق . ۲
آنچه كه ملّا خليل ، به الفهرست شيخ طوسى ، نسبت داده كه «محمّد بن على بن معمر» را از شاگردان «هارون بن موسى» معرفى كرده ، چنانچه مراد ، الفهرست شيخ طوسى باشد ، به نظر نسبتى ناصواب است ؛ زيرا شيخ طوسى در الفهرست ، تنها به ترجمه «محمّد بن على بن معمر» ذيل عنوان : «أبو الحسين ابن معمر» پرداخته و هرگز او را شاگرد «هارون بن موسى» معرّفى نكرده است . ۳

ك . وجود روايات ضعيف در روضه

ملّا خليل قزوينى براى اثبات عدم انتساب روضه به كلينى ، به ضعف برخى از روايات بخش روضه نيز اشاره كرده است، مانند وجود روايتى كه در آن، «آزر» را پدر

1.وسائل الشيعة ، ج ۶ ، ص ۴۴۵ .

2.بحار الأنوار ، ج ۳۹ ، ص ۱۷۴ .

3.ر . ك : الفهرست ، ص ۲۷۷ .

صفحه از 370