زندگى كلينى، لازم مى نمايد.
نماى سياسى ـ مذهبى رى و بغداد
محمّد بن يعقوب كلينى (م 329 ق)، در روستاى كلين از بخش بشاپويه رى، متولّد و بخش عمده حياتش در رى و نواحى آن سپرى شد و پس از آن، به عنوان يك عالم برجسته به بغداد رفت. بنا بر اين، در ابتدا، شناخت هرچند كلى از وضعيت سياسى فرهنگى و بويژه مذهبى اين دو ناحيه، لازم مى نمايد.
يك. رى
ناحيه رى، به عنوان يكى از بزرگ ترين شهرهاى عراق عجم در اين زمان، زير نظر خليفه بغداد بود؛ امّا چندين بار، بين امراى سامانى و علويان طبرستان، دست به دست شد. يكى از امرايى كه در همين دوره، به سال 275ق، بر اين شهر تسلّط يافت، ابوالحسن احمد مادرانىِ شيعه مذهب بود كه در ابتدا با كوتكين ترك ۱ همراهى مى كرد. پس از مدّتى، از او جدا شد و به رى آمد و عقايد خود را در اين شهر آشكار نمود. گفته ياقوت حموى كه تا اين زمان، اهل رى، سنّى مذهب بودند، ولى حمايت هاى مادرانى از شيعه، باعث تغيير مذهب اهالى شد، ۲ چندان دقيق نيست و حضور عقايد شيعه و طرفداران آن در اين ناحيه، پيش از اين تاريخ هم قابل توجّه است. حضور عبد العظيم حسنى عليه السلام و تعداد قابل توجّهى از اهل رى كه در شمار اصحاب ائمّه عليهم السلام معرفى شده اند، نمونه هايى از اين حضور پيشينى تشيّع است. با اين حال، ابوالحسن مادرانى ـ كه در مذهب او ترديدهايى وارد شده است ـ ؛ با حمايت
1.كوتكين بن ساتكين ترك، نايب حكومت قزوين در ۲۷۲ ق، محمّد بن زيد علوى را شكست داد و نواحى قم، قزوين و رى را غارت كرد. در اين جنگ ها، احمد مادرانى، به عنوان كاتب، همراه او بود (ر. ك: الكامل فى التاريخ).
2.معجم البلدان، ج ۳، ص ۱۲۱.
