همانند حكومت حاكمان علوى، ديلمى و آل باوند بر رى يا حكومت برخى از سلسله هاى ايرانى بعد از اسلام خراسان، بر رى. مانند حكام طاهرى، سامانى و ... . همچنين كاهش يا گسترش حوزه شمول برخى از محدوده و اسامى جغرافيايى، در زمان هاى مختلف، متفاوت بوده است. ^۱
رى، در گوشه شمال شرق ايالت جبال قرار داشت و بخشى از ايالت جبال يا عراق عجم را ولايت رى تشكيل مى داد كه دامنه وسعت آن در ادوار مختلف تاريخى متفاوت بود. دكتر كريمان نوشته است كه ظاهرا از قرن سوم تا قرن هفتم، آبادى هاى اطراف رى، بر هفده رستاق منقسم بوده است. در آغاز قرن هشتم و پس از فاجعه حمله مغول، از هفده رستاق، تنها چهار رستاق در تابعيت رى باقى ماند. ^۲ گفتنى است كه رستاق، يكى از واحدهاى تقسيمات كشورى قديم بوده است كه تقريبا معادل محدوده يك شهرستان و يا يك بخش بوده است. هر ايالت بزرگ، به ترتيب به چند استان يا كوره و هر كوره يا استان، به چند رستاق و هر رستاق، به چند طسوج و هر طسوج، به چند روستا تقسيم مى شده است. ^۳ با توصيفاتى كه ذكر شد، اهمّيت و وسعت رى، در سده سوم و چهارم مشخص مى گردد.
در نيمه اوّل قرن هشتم، به اين اهمّيت و سابقه تاريخى، از سوى حمد اللّه مستوفى اشاره شده و آمده است:
پيش تر، چهار شهر اصفهان، رى، قم و همدان، از بلاد عراق عجم، معتبر بوده اند.
سپس در اشعارى به توصيف اين شهرها پرداخته و در مورد رى آورده است:

معدن مردمى و كان كرم، شاه بلادرى بود، رى كه چو رى، در همه عالم نبود.^۴