تحوّلات سياسي عصر كليني(جهان اسلام، بغداد، ري، قم) - صفحه 121

است. المقتدر، از اين موضوع بر آشفت و سپاهى عليه پسر ابى الساج فرستاد. دوبار سپاهيان خليفه شكست خوردند، امّا بار سوم در 307 ق، در اردبيل بر يوسف دست يافتند. يوسف، قبل از ترك رى، خراج گزافى از مردم آن جا گرفت و شهر را خراب كرد. ۱
المقتدر، رى، دماوند، قزوين، ابهر و زنجان را به على بن وهسودان داد. ۲ وى پس از چندى، به دست عمويش، احمد بن مسافر، در قزوين كشته شد و حاكميت رى، مجددا به وصيف بكتمرى واگذار گرديد. ۳ احمد بن على صعلوك، در حكومت رى طمع كرد و از قم به آنجا رفت و وارد شهر گرديد و وصيف را شكست داد و بر رى مسلّط شد و دربار خلافت ، حكومت وى بر رى را پذيرفت . دماوند، قزوين، زنجان و ابهر را نيز به وى واگذار كرد. ۴
در 310 ق، بار ديگر المقتدر، حكومت رى، قزوين، ابهر، زنجان و آذربايجان را به يوسف بن ابى الساج سپرد. وى در سال 311 ق، به رى آمد و با احمد بن على صعلوك جنگيد. در اين جنگ، احمد شكست خورد و كشته شد و يوسف بر رى استيلا يافت. ۵ المقتدر، پسر ابى الساج را براى جنگ با قرمطيان به واسط خواست. ۶
فاتك، غلام ابى الساج كه در رى بود، به مخالفت با دربار عباسى پرداخت و به تاريخ 313 ق، بر رى سلطه يافت. خليفه، به نصر بن احمد سامانى نامه نوشت و از وى خواست به رى رود و فاتك را از آن جا برانَد. نصر در 314 ق، به سوى رى شتافت. فاتك، گريخت و نصر بن احمد، وارد شهر رى شد و دو ماه آن جا ماند.

1.. تجارب الاُمم ، ج ۵ ، ص ۱۰۱ ؛ الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۰۱ و ۱۰۲ .

2.. تجارب الاُمم، ج ۵ ، ص ۱۰۳؛ الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۰۲.

3.. تجارب الاُمم، ص ۱۰۴؛ الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۰۳.

4.. تجارب الاُمم، ج ۵ ، ص ۱۰۴؛ الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۰۴.

5.. تجارب الاُمم، ج ۵ ، ص ۱۴۰؛ الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۳۶ و ۱۴۴.

6.. الكامل فى التاريخ، ج ۸ ، ص ۱۶۲.

صفحه از 143