5. بازيابى قدرت عباسيان

المعتضد، يكى از خلفاى نيرومند عباسى است. از وى به عنوان سفّاح ثانى، يعنى مجدّد دوم دودمان عباسيان، نام برده شده است. ^۱ مسعودى مى نويسد:
در ايّام المعتضد، فتنه ها آرام شد و صلح تمام ديار را فرا گرفت و جنگ ها برطرف شد و اجناس و نرخ ها ارزان گشت. تمام مخالفان با او آشتى كردند و شرق و غرب بر او گشوده گشت. وى مردى بخيل، حريص، كم رحم، خون ريز و سفّاك بود. او سياه چالى بنا كرده بود كه در آن انواع شكنجه ها برقرار بود. اين خليفه، بيت المال را از انواع پول، سيم، زر و چهارپايان مختلف انباشته بود. ^۲
المعتمد، پس از بازگشت از سامراء، به بغداد در قصر حسنى سكونت گزيد. المعتضد، در 280 ق، اين كاخ را بازسازى كرد و اراضى آن را توسعه داد و ساختمان هاى جديدى به آن افزود و براى حفاظت از اين بناها ديوارى پيرامون آنها ساخت كه اين محوّطه، به دار الخلافه شهرت يافت. ^۳ يكى از قصرهاى المعتضد، ثريّا نام داشت كه چهارصد هزار دينار براى آن هزينه كرد. طول اين كاخ، سه فرسخ بود. ^۴ المعتضد، حدود نُه سال و نُه ماه حكومت كرد و در ربيع الثانى 289 ق، در كاخ مشهور حسنى در بغداد، درگذشت و در خانه محمّد بن عبد اللّه بن طاهر، در اين شهر مدفون گشت. ^۵ ايّام وى، دوران ثبات و اقتدار سياسى عباسيان و در نتيجه موجب سيادت سياسى بغداد بر بخش بزرگى از جهات اسلام گرديد.
پس از درگذشت المعتضد، فرزندش على، ملقّب به المكتفى باللّه به خلافت رسيد. وى حدود شش سال و نيم حكومت كرد و به سال 295 ق، در كاخ حسنى بغداد