تحوّلات سياسي عصر كليني(جهان اسلام، بغداد، ري، قم) - صفحه 94

وزير المقتدر بود كه پيش از مبادرت به كودتا، از رأى خود برگشت و در شمار اوّلين قربانيان كودتا قرار گرفت. ۱
در منابع تاريخى، در ذيل حوادث سال 296 ق، به تفصيل از اين حادثه سياسى ياد شده است كه فشرده اى از آن چنين است: در اين سال، گروهى از فرماندهان، قضات و كتّاب، تصميم گرفتند كه المقتدر را از خلافت بركنار كنند و عبد اللّه بن المعتز را روى كار آورند. اين موضوع را به اطّلاع ابن المعتز رساندند و او پذيرفت. در رأس اين ماجرا، عباس بن حسن، وزير المقتدر، محمّد بن داوود بن جراح، و ابوالمثنى احمد بن يعقوب قاضى قرار داشت و از سالاران و فرماندهان، حسين بن حمدان، بدر الاعجمى، و وصيف بن سوارتكين. از ميان اين عده، ديدگاه عباس بن حسن وزير، به كودتا تغيير كرد و او خواسته خود را در تداوم همكارى با المقتدر يافت. ۲
امّا ديگران در انجام كودتا اصرار داشتند. از ميان اين گروه، حسين بن حمدان، بدر الاعجمى، و وصيف، كشتن وزير را به بر دوش گرفتند. در بيستم ربيع الاوّل 295 ق، هنگامى كه وزير راهى بستان بود، خود را به او رساندند و وى و همراهش فاتك معتضدى را كشتند. حسين بن حمدان، پس از قتل وزير، به سوى جايگاه ورزشى المقتدر كه در آنجا سرگرم بازى بود، شتافت و وى را آنجا نيافت. همان جا بود كه المقتدر، پس از اطّلاع از كشته شدن وزير و فاتك، به كاخ خويش شتافت و درها را بست. و حسين بن حمدان پشيمان شد كه چرا ابتدا المقتدر را نكشته است. ۳
بعد از فرار المقتدر به درون كاخ و كشته شدن وزير، المقتدر از سوى كودتا گران بر كنار شد. آنها ابن معتز را آوردند و با او براى خلافت بيعت كردند. محمّد بن سعيد الازرق، عهده دار كار بيعت گرفتن براى خليفه جديد بود. مردم، سالاران، فرماندهان

1.. همان، ص ۱۴.

2.. همان جا.

3.. همان، ص ۱۵.

صفحه از 143