تحوّلات قم در عصر شيخ كليني قدس‏سره - صفحه 42

را افزايش داد ؛ به گونه اى كه كارگزاران (وكلاى) امام ، مسئوليت بيشترى در گردش امور يافتند . ۱
با فرا رسيدن عصر غيبت ، نقش محورى نمايندگان (سفرا) آشكار شد و امام عصر عليه السلام با تعيين چهار نائب و سفير ، در رأس جريان نمايندگان ، ارتباط خويش با شيعيان را استمرار بخشيد .
شيعيان قم ، پس از رحلت هر امام ، افراد مورد اعتماد خود را به محل زندگى آنان مى فرستادند و براى شناخت امام بعدى ، سعى كامل مى نمودند . آنها در اين باره ، نشانه هاى مخصوصى را جستجو مى كردند ، و پس از يافتن آن نشانه ها در شخص ، امامت او را مى پذيرفتند . بعد از رحلت امام حسن عسكرى عليه السلام ، گروهى از قمّيون ـ كه در ميان آنان محمّد بن جعفر حميرى قرار داشت ـ بى خبر از وفات آن حضرت ، به همراه استفتائات و وجوهات خود ، وارد سامرا شدند . آنان در آن جا خبر رحلت امام عسكرى عليه السلام را شنيدند . شخصى آنان را به سوى جعفر ، هدايت كرد . آنها جعفر را ملاقات كردند و خواستند او نيز مانند امامان معصوم عليهم السلام به پرسش هاى آنان و خواسته هايشان پاسخ گويد .
جعفر گفت : «مگر امامان پيشين ، چگونه رفتار مى كردند؟» . قمّيون پاسخ دادند : آنان به ما از مقدار پول و صاحبان آنها خبر مى دادند» . جعفر ، برآشفته شد و گفت : «من غيبگو نيستم!» . در همين هنگام ، شخصى وارد شد و آنان را به نام صدا زد و به سوى منزلى راهنمايى كرد . در آن جا شخصى را به آنان نشان داد كه به نظر مى رسيد ، وكيل امام دوازدهم باشد . وكيل ، مبلغ وجوهاتى را كه آورده بودند ، به آنها گفت . پس از تجلّى اين كرامت ، قمى ها به آستان حضرتش بوسه زدند و اموال را تقديم نمودند و از سوى امام ، به آنها دستور داده شد تا از اين پس ، وجوهات را به شخص معيّنى در

1.همان ، ص ۱۳۶ .

صفحه از 58