برگزارى مراسم عزادارى امام حسين عليه السلام و برخورد مذاهب مختلف، در طول دوران هاى متمادى مى توان اشاره كرد . ۱
همچنين مى توان به حضور شيخ مفيد و سيّد مرتضى و قاضى ابويعلى حنبلى بغدادى در عراق، و حضور شيخ طوسى در بغداد، اشاره نمود كه نشان عالى ترين تفاهم اسلامى بود . ۲
البته در زمان حكومت عبّاسيان، جنگ هاى متعدّدى ميان مذاهب مختلف رخ داده كه باعث كشته شدن انسان هاى زيادى شده است كه در اين ميان، عمّال حكومتى و خلفا در ايجاد اين فتنه ها نقش مهمّى بر عهده داشته اند . از جمله اين فتنه ها، جنگى است كه در روزگاران خلافت مقتدر، به سال 317 ق، بين شيعيان و اهل سنّت رخ داد كه باعث كشته شدن افراد بسيار زيادى شد . ۳ همچنين برخورد خلفاى عبّاسى با مذاهب مختلفْ متفاوت بوده است ؛ مثلاً در زمان متوكّل ، سياست ارعاب و سركوب شيعيان، به اوج خود رسيده بود، يا در زمان معتضد ، خليفه دستور داد تا معاويه را بر منبرها لعن كنند، كه احتمالاً به خاطر قدرت گرفتن شيعيان بوده است . ۴
د . تشيّع
سابقه حضور شيعيان در بغداد، احتمالاً به دوره پيش از بناى بغداد بر مى گردد ؛ زيرا سلمان فارسى كه جزء اوّلين شيعيان و پيروان حضرت امير عليه السلام است ، در فتح عراق و شهر مداين، به سال شانزده قمرى شركت داشت . ۵ وى از طرف سعد بن
1.النقض، ص ۴۴۰ و ۴۰۲ ـ ۴۰۵؛ زندگى سياسى و فرهنگى شيعيان بغداد ، ص ۵۸ .
2.تاريخ معتزله ، ص ۲۲ ـ ۲۳ .
3.تاريخ الخلفاء العبّاسيين، ص ۹۹ .
4.تاريخ طبرى، ج ۱۵، ص ۶۶۷۴ ؛ المنتظم فى تاريخ الملوك والاُمم ، ج ۱۲ ، ص ۳۷۱؛ تاريخ الخلفاء، ص ۳۷۱ .
5.تاريخ طبرى، ج ۵ ، ص ۱۸۱۰ .
