اوضاع و احوال سياسي،اجتماعي و فرهنگي دوران حيات كليني - صفحه 25

به دو بخش تقسيم كرده و سعى نموده تا نمونه هايى از اين سياست هاى سختگيرانه را بيان نمايد :

1 . از خلافت سفّاح تا شهادت امام حسن عسكرى عليه السلام

سفّاح ، در اوّلين روزهاى حكومتش، وقتى هيئت اعزامى بنى حسن از نزدش خارج مى شوند، به يكى از دوستانش مى گويد : «... برو محل اقامتشان را آماده كن و هرگز به محبّتشان خو مگير . هرگاه با آنان تنها مى مانى، خود را مايل بدانها و آزرده خاطر از ما نشان بده . اينان به امر خلافت از ما شايسته ترند . هر چه كه مى گويند و با هر چه رو به رو مى شوند ، همه را برايم نقل كن ...» . ۱
ـ منصور ، ميان عبّاسيان و علويان، اختلاف و آشوب بر پا مى كرد، ۲ و هنگامى كه تصميم به كشتن امام صادق عليه السلام گرفت ، اعتراف كرد كه قربانيان بسيارى از علويان داشته و اين كه : «... تاكنون از ذريّه فاطمه، هزار تن يا بيشتر را كشته ام؛ ولى آقا و پيشوايشان جعفر بن محمّد، هنوز زنده است ...» . ۳ همچنين، وى اوّلين كسى بود كه ويران كردن قبر امام حسين عليه السلام را در كربلا بدعت نهاد . ۴
ـ محمّد بن على ، معروف به ابن طقطقى، درباره رشيد، خليفه عباسى مى گويد :
رشيد از خدا نمى ترسيد . رفتار او نسبت به بزرگان آل على عليه السلام ـ كه فرزندان دختر پيغمبر خدا صلى الله عليه و آله بودند ـ بدون اين كه گناهى مرتكب شده باشند ، مى رسانيد كه او از خداوند تعالى نمى ترسيد . ۵

1.العقد الفريد ، ج ۵ ، ص ۷۴ .

2.تاريخ الخلفاء، ص ۲۶۱ .

3.زندگى سياسى هشتمين امام، حضرت على بن موسى الرضا عليه السلام ، ص ۵۵ (به نقل از شرح ميميه ابى فراس ، ص ۱۵۹) .

4.تاريخ كربلا و حائر حسين ، ص ۱۳۷ .

5.همان ، ص ۱۴۱؛ تاريخ فخرى ، ص ۲۲ .

صفحه از 33