2. نور الثقلين، عبد علي حويزي (م 1112 ق).

چهار. دوره معاصر

1. الکوثر في التفسير بالإثر، حمزه مهدي‌زاده و فرج الله ميرعرب؛ ^۱
از اين عنوان، تا کنون، يک جلد منتشر شده که حاوي تفسير سوره فاتحه و سوره بقره تا آيه 39 است. اين مجلّد، 1130 را در خود دارد.
2. التفسير الإثري الجامع، آية الله محمدهادي معرفت (1309 ـ 1385ش). ^۲
از اين عنوان، تا کنون، شش جلد منتشر شده که حاوي تفسير سوره‌هاي فاتحه و بقره است و در آن، تا اين جا، 8292 حديث، گرد آمده است.
گفتني است در اين کتاب، تحليل‌هايي در باره روايات، جمع ميان روايات و مباحث ديگر نيز فراوان به چشم مي‌خورد.

نکته

يادآور مي‌شود که بجز کتاب‌هايي که روايت‌ها را به ترتيب سور و آيات گردآورده‌اند، کتب ديگري نيز در تمامي ادوار پيش گفته تأليف شده‌اند که روايات تفسيري را در يک موضوع، گرد آورده‌اند. برخي از اين کتب، عبارت‌‌اند از:
ـ ما نزل من القرآن في علي، ابو بکر احمد بن موسي اصفهاني مشهور به ابن مردويه (م410ق)، (چاپ شده به همراه المناقب ابن مردويه)، تدوين و جمع آوري: عبد الرزاق محمد حسين حرز الدين، قم: دار الحديث، 1380.
ـ تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، شرف الدين علي حسيني استر آبادي (م 940ق)، تصحيح حسين استادوَلي، قم: مؤسسة النشر الإسلامي، 1406ق.
ـ تأويل الآيات الباهرة في فضائل العترة الطاهرة، محمد تقي بن محمد باقر مشهور به آقا نجفي اصفهاني (م 1332ق)، قم: مکتبة المرتضوي، 1401ق (افست از چاپ سنگي 1297ق).

بخش يک. گونه‌شناسي روايات تفسيري

مراجعه به کتب تفسير روايي و ارزيابي روايات وارد شده در ذيل آيات، نشان مي‌دهد که اين روايات، به «گونه»‌هايي قابل تقسيم‌اند؛ گونه‌هايي که نشان از کارکردهاي متفاوت اين روايات دارند. مي‌توان اين کارکردها را به اين شکل، گونه‌شناسي کرد:

1. ترسيم فضاي نزول

تعبير « شأن نزول» يا «اسباب نزول»، از تعبيرهاي کهن رايج در علوم قرآني است که اشاره به بيان